Carta de Insurxente.org
Boas,
Mándovos a entrevista que desde insurxente fixemos ao Secretario Xeral do PCPE,
insurxente continúa coa rolda de entrevistas a dirixentes de partidos de esquerda. Tras Nines Mestre de Corrente Vermella, no día de hoxe entrevistamos a Carmelo Suárez, Secretario Xeral do PCPE.
1. Como definiría a situación política
Para o PCPE trátase dunha crise do sistema. Na que se solapan a crise financeira, enerxética, ecolóxica- Unha crise de sobreproducción, fundamentalmente ligada á crise estrutural do sistema capitalista, onde o capitalismo é incapaz de manter o ciclo de reprodución ampliada do capital. Ten capacidade para producir mercancías, pero non se dan as condicións para vendelas. Existen vivendas, vehículos, equipos do fogar, etc. pero non se poden vender. Trátase dunha crise de caída tendencial da taxa de ganancia. A análise que o marxismo fai consiste na incapacidade do capitalismo como sistema socio histórico que na medida en que se desenvolve máis agudiza as súas contradicións e a súa incapacidade para manter a lóxica de acumulación do capital. Neste sentido, compárase coa crise do 29, porque é unha crise de longo percorrido. Non é unha crise que se resolva con inxección de diñeiro ao capital financeiro, nin con políticas keynesianas de investimento público para con iso tratar de crear emprego e relanzar a demanda interna. Non é unha crise que se vaia resolver con certo movemento táctico do capitalismo, senón que vai necesitar o que todo o sistema capitalista recorre como táctica: a destrución de forzas produtivas, para volver reiniciar o ciclo de reprodución ampliada do capital.
A estratexia do sistema para a unha destrución masiva das forzas produtivas é o que aínda non está claro. Evidentemente, hai tendencias. Hai episodios que se están dando, que poden ser indicativos de por onde poden ir as cousas. Pero estamos no principio da crise, e aínda non se sabe como van operar os suxeitos que interveñen e que grao de violencia vai desenvolver a superestructura do sistema de dominación para tratar de recompor a situación. O grao de violencia máis extrema sería a guerra imperialista a unha escala brutal. Pero é difícil facer unha previsión de como sería ese escenario de guerra. Por agora hai unha guerra difusa estendida por diversos lugares do planeta, que pode seguir ampliándose como tal guerra difusa, pero non hai que descartar episodios máis violentos, máis concentrados de guerra imperialista que tratasen de crear esa condición e unha destrución masiva de forzas produtivas.
Independentemente do recurso á guerra, que agora aparece desde un punto de vista incerto sobre como podería desenvolverse ese escenario. O que si é certo, é que hai un proceso de exclusión social, de marxinalidade, de sacar do mundo da produción a moitos millóns de traballadores e traballadoras. Unha intervención que desde o punto de vista da xeopolítica, condena a países enteiros á miseria máis absoluta. Condenándoos a ser países non viables, países errados. Sacándoos da lóxica do sistema. Por exemplo no caso de Haití, ponse de manifesto pola coincidencia do terremoto, a situación desesperada que vive a poboación, sendo unha das partes do planeta con máis recursos naturais e riquezas máis abundantes. Sendo hoxe un país que a 50 anos vista vai carecer de calquera recurso vexetal e de auga.
Hai unha parte do capitalismo que se desenvolve nesa clave, nesa liña tamén se sitúa a situación de Somalia, algunha parte dos países subsaharianos; excluídos de toda lóxica do sistema de relacións internacionais. Países aos que se condena á miseria, ao decrecimiento da esperanza de vida da súa poboación. Aínda que permanentemente se dea en África, nese escenario o capitalismo central aparte de seguir as políticas de espolio e saqueo nos países neocolonizados, recorre ao único elemento flexible que ten a lóxica do capitalismo central: a explotación da forza de traballo, reducir o prezo que se paga por esa forza de traballo, e con ese mecanismo tratar de recompor o proceso de acumulación de forza do traballo. Cunha contradición interna que provoca esa liña política. Ao diminuír a cantidade que se paga pola forza de traballo, diminúese a capacidade adquisitiva e a demanda interna. Nos países do capitalismo central isto é sempre un elemento determinante do crecemento do PIB. O factor fundamental da acumulación capitalista non opera. O que queda como elemento fundamental é o espolio e o saqueo da periferia do sistema.
Así, a gran maioría das multinacionais españolas como Telefónica, Banco Santander, Repsol, etc. a porcentaxe de ganancias é maior cando procede de países exteriores que o procedente de España. Esta é unha tendencia histórica por ese fracaso do sistema capitalista, produto ademais da lóxica neocolonial imperialista que desenvolve con distintos gobernos do país: a posición socialdemócrata, a visión neoliberal franquista do PP. Xa sexa que uns basculen máis cara ao leste europeo, cara a América Latina, e tratando de meter algo a man en África. Xa que logo, esa situación vén configurar un escenario mundial co centro capitalista que converte ao conxunto do planeta ao saqueo das súas materias primas, dos seus recursos capitais, e á imposibilidade de calquera esperanza de desenvolvemento no escenario do sistema capitalista mundial.
Cando se fala de países subdesenvolvidos, non é porque non teñan a posibilidade de desenvolverse, senón que o seu subdesenvolvemento é consecuencia do desenvolvemento dos outros. Esa é unha ruela sen saída para os pobos. A única esperanza é cando eses pobos inician procesos de liberación nacionais. Procesos autónomos con respecto ao centro imperialista. Aí é onde aparece a contradición e no caso dos países que se colocan nesa lóxica, a agresión imperialista, é dicir, a guerra. Así o caso de Iraq, Afganistán, os procesos involucionistas en América Latina, os procesos de golpes de estado e outras tácticas que se poden inventar no próximo período para ter a eses países subordinados.
Nese escenario, o capitalismo central configúrase e perde a súa careta de capitalismo de rostro humano capaz de ofrecer unhas capacidades de consumo a sectores amplos da poboación. Aparece o capitalismo depredador para a súa propia clase obreira e a súa propia base social. Os elementos de consenso e lexitimación social que puideron funcionar anteriormente baixo a base expansiva última do sistema capitalista, sofren unha quebra e empeza a aparecer a evidencia da loita de clases, cunha claridade que no ciclo anterior non existía, e que era máis difícil de apreciar no conxunto da base social. Nesa agudización das contradicións de clase, é onde corresponde que o destacamento revolucionario interveña con resposta política. Colocando á clase obreira en condicións de dar unha batalla pola defensa do seu benestar. A clase obreira senta unha clase diferenciada da oligarquía e da burguesía acomodada. A disxuntiva entre o benestar e os seus dereitos, e os da oligarquía reducida a esas 1.500 persoas que neste país controlan o 80% do PIB. Unha oligarquía que tivo un proceso de concentración brutal na operación de transición democrática, que chaman eles, e que hoxe se expresa nun grupo reducido de persoas que representan a un grupo máis reducido aínda de persoas que controlan, practicamente, a totalidade da economía do país.
2. Cal é a opinión do PCPE en relación ás reformas expostas polo Goberno de Zapatero?
Nesta situación, calquera Goberno que ocupe a sede da Moncloa, sexa do PP ou do PSOE, a única posibilidade que teñen de xestionar o sistema é aplicar as prácticas que impón e dita esa oligarquía española, ao mesmo tempo que o proxecto imperialista europeo. Resulta gráfico que o decretazo de Zapatero leva ao Congreso logo dunha reunión en Bruxelas, onde se atopaba a Ministra de Economía, e tras unha chamada directa de Obama. Neste sistema non hai flexibilidade para consensos sociais. Certa repartición dalgunha parte do excedente capitalista e as políticas únicas que o sistema pode aplicar, son as políticas de axuste brutal das condicións de vida e de traballo dos sectores populares. Iso é o que fai hoxe o PSOE, fíxoo o PP, se lles tocou, ou o fixo un goberno de concentración nacional, se avanzase esa hipótese de consenso social.
Fronte a iso, a estratexia é de mobilización e de articulación da clase obreira ao redor dun proxecto político, que non teña como obxectivo reestablecer os consensos dentro do capitalismo. Senón avanzar na articulación da unidade da clase e da capacidade de loita da clase obreira para articular unha proposta, que loxicamente ten que mirar cara ao socialismo. Desde o PCPE, pensamos que seguimos vivindo nunha etapa histórica que se inaugurou coa Revolución de Outubro de 1917, que é a etapa de transición do capitalismo ao socialismo. Os períodos históricos van máis aló dos procesos biolóxicos, desenvólvense con todas as súas contradicións internas, os seus procesos de avances e de retrocesos. Os procesos vividos a finais do s.XX e principios do s.XXI podería levar a alguén a pensar que realmente esa caracterización da etapa histórica como unha etapa de transición entre o capitalismo e o socialismo foi unha expresión excesivamente optimista.
Pero nós, consideramos que esta etapa histórica segue a estar caracterizada por unha transición do capitalismo ao socialismo. O obxectivo da loita de clases é colocar ese horizonte á clase obreira, sobretodo dos países centrais que non quedan en ningunha marxe para as burguesías nacionais. O que quedan delas transita nun certo período democrático, de revolución democrática que aínda que puidesen producir unha alianza da clase obreira e sectores populares con sectores da burguesía para transitar esa etapa de cubrir o reinado democrático. Consideramos hoxe, o proceso de concentración de capital e de conformación da oligarquía afastado fora do bloque do poder. Aparte da burguesía que progresivamente vai quedando excluída e vai ata sendo en parte proletarizada. Obxectivamente vai ter os seus intereses ao lado do bloque antioligárquico e antimonopolista. Quen debe exercer a dirección política, a proposta hexemónica é a clase obreira. Porque proxecta un novo modelo de sociedade libre da explotación capitalista e como dicía Marx "ofrece unha perspectiva de igualdade e de xustiza social para as grandes maiorías das sociedades do capitalismo central".
3. Ante esta situación, cal é a proposta do PCPE?
A proposta que hoxe coloca o PCPE é articular ese bloque político social liderado pola clase obreira. Para colocar un programa político antimonopolista e antiimperialista que vertebre a loita e que expoña no seu momento, e na medida do desenvolvemento da contradición e da acumulación de forzas, a solidariedade socialista ao sistema de dominación. Nesas coordinadas, a posición do PCPE diferénciase, substancialmente, das posicións reformistas que non expón o obxectivo do socialismo, nin a crítica ao carácter do proxecto imperialista da UE. Escenario da actual crise e a agudización da loita de clases, están expondo unha serie de políticas paliativas que o que tratan é de orientar á clase obreira e sectores populares cara a un consenso social no marco do capitalismo. Tratando de docificar algunhas das súas expresións máis violentas contra a clase obreira e sectores populares. Esa liña política que está defendendo o partido de Esquerda Europea é unha liña funcional ao sistema de dominación que nunca vai ter un problema porque exista parte do sistema que reclame algúns espazos dentro do sistema. O capitalismo ten a capacidade de concepción táctica para nun determinado momento facer algún tipo de concesión e evitar o conflito social porque ao final o que prevalece, e o que domina, son os seus intereses oligárquicos.
A disxuntiva histórica, exposta no seu momento, entre reforma ou revolución. Segue sendo a disxuntiva actual da loita de clases e da pugna ideolóxica polo reformismo e as posicións revolucionarias do PCPE. Situándose ao lado das posicións dos que defendemos unha saída revolucionaria desta situación. Entendendo que son procesos de certo percorrido, de articulación de forzas e, loxicamente, de crear as condicións para que a clase obreira poida expor eses obxectivos superiores. Hoxe non se poden expor pola situación de despolitización que non permite mobilizarse e articularse con esas capacidades. Na medida en que se volve máis explícita nas contradicións de clase, a clase obreira pode facer un percorrido máis rápido dos seus procesos de toma de conciencia e do proceso de asimilación dos seus intereses. Nese momento, si pode avanzar cara a unha articulación de forzas que poida provocar a crise revolucionaria e, xa que logo, a disxuntiva da desaparición da oligarquía e os intereses dominantes.
4. Sería posible un programa de mínimos con outras organizacións populares e forzas revolucionarias no estado español?
Nese concepto temporal de desenvolvemento, ata chegar a provocar a crise revolucionaria. Hai toda unha concepción de alianzas. Algunhas das cales van realizarse de forma táctica, nunha certa parte do percorrido. Outras con todo serán a nivel estratéxico, con aquelas forzas e sectores sociais que realmente aspiren a un desenlace revolucionario da situación. Neste sentido, acabamos de acordar con Union Proletaria, CR, Alianza de Intelectuais Antiimperialistas, e algunhas organizacións máis, un manifesto de apoio á Folga do día 8 de xuño da función pública. Chamando ao mesmo tempo a que este sexa un primeiro paso para unha estratexia de mobilización sostida cara á Folga Xeral. Estamos esperando a resposta doutras forzas coas cales falouse e compartiuse esta proposta conxunta. Expresamos a nosa vontade e compromiso de traballar con todas aquelas forzas políticas, sindicais e sociais que estean pola mesma orientación.
No programa de mínimos a compartir e a acordar tería os seguintes puntos:
1. A nacionalización da banca, un elemento que hoxe se entende na sociedade polo saqueo brutal e o roubo que a banca esta realizando ás economías familiares dos traballadores
2. Medidas de protección á clase obreira; traballo ou seguro de paro indefinido
3. Saída da UE, porque as políticas que están ocorrendo neste país corresponde a unha disciplina imposta desde a UE, desde o Tratado de Lisboa. A UE está demostrando unhas contradicións internas brutais e onde o eixo absoluto París-Berlín ponse de manifesto. A UE maniféstase como un proxecto imperialista que nada ten que ver coa soberanía dos pobos, nin cos intereses da clase obreira. Algunhas forzas seguen clamando por unha Europa de carácter social , onde se pensa que ese proxecto imperialista pode volver cunha expresión máis social, para o PCPE isto é un feito imposible.
4. Desaparición de todo o gasto parasitario, a Casa Real e o gasto militar, o financiamento multimillonario da Igrexa católica, e o abandono polo Goberno español, de todas as misións militares imperialistas, onde se atopan hoxe as tropas mercenarias.
5. Dereitos iguais para toda a clase obreira, negando a discriminación entre inmigrantes e non inmigrantes. Acabar coas leis de estranxeiría e de calquera tipo de discriminación.
6. Procesos constituíntes cara á Terceira República, como un elemento de democratización. É necesario que este estado monárquico herdado polo franquismo, siga sendo unha cuestión pendente polas forzas populares e revolucionarias no estado español.
Este programa de mínimos, con todos eses contidos, ou a súa maior parte, é un programa que estamos dispostos a acordar cun amplo abano de forzas políticas, sindicais e sociais. Escoitaremos outras propostas con moito respecto e interese. As forzas políticas que queiran levar a cabo un proceso destas características, colocarán a súa proposta para poder dialogala e chegar a un acordo. É un reto que chama a todas as forzas revolucionarias, actuando na práctica para facer viables os discursos. Articular hoxe no estado español un polo político dese calado, con eses contidos e con eses suxeitos, cambiaría radicalmente a correlación de forzas á loita de clases no estado español.
É posible, é necesario e o PCPE chama aos responsables de cada forza política e sindical. O PCPE vai estar empuxando con todas as súas forzas e todas as súas capacidades para tratar de que isto avance, aínda que outros tomen a iniciativa imos ir tamén, coa vontade de escoitar e de sumar a nosa proposta. Danse as condicións, e non hai que descartar prazos. Coa formulación de Bloque Popular, Bloque de Esquerdas, ou outro nome. Unha alianza político e social que represente un discurso e unha proposta política distinta ao que estamos escoitando hoxe por parte do conxunto das forzas do sistema.
5. Cales son as relacións do PCPE a nivel internacional? E cales considera que son as novas forzas emerxentes antiimperialistas, e as posibles alianzas?
Empezando en grao sumo concreto e ideolóxico, todo o máis xeral e o máis amplo. A nivel internacional trátase da Revista Comunista Internacional, na que a día de hoxe, estamos 13 Partidos Comunistas, marxistas-leninistas, que traballamos con unidade política e ideolóxica ao redor desta revista. Desde unha mesma concepción da loita revolucionaria e do marco ideolóxico no que nos definimos, unindo esas forzas.
É un paso extraordinariamente importante, desde o punto de vista da recuperación da unidade dos revolucionarios que deu como resultado o primeiro número desa revista, estando en preparación o segundo número. Esa vai ser unha ferramenta moi importante para avanzar na recuperación da unidade dos revolucionarios a nivel internacional.
Doutra banda, están os encontros de Partidos Comunistas e obreiros que levan máis de 15 anos producíndose e que son un avance importante doutro nivel. Hai correntes e tendencias distintas, posicións claramente revolucionarias e outras que se instalan máis no campo do reformismo, pero onde se mantén un diálogo, un nivel de encontro e de comunicación de distintas análises políticas que axudan a avanzar procesos de unidade, sen que os encontros consoliden unha estrutura organizativa concreta, máis aló do encontro anual.
O PCPE mantén unha serie de relacións bilaterais sobre a base da coincidencia nos proxectos políticos que traballamos dun xeito especial. A ese nivel, hai partidos comunistas ao longo do planeta cos cales nós compartimos amplamente a posición ideolóxica e o proxecto político, como o Partido Comunista de Grecia, o Partido Comunista de Cuba, o Partido Comunista de Venezuela, por citar algúns exemplos. A expresión de todo isto, é o comunicado de 21 partidos comunistas europeos en relación ás eleccións europeas.
A outro nivel, o PCPE impulsa unha estratexia de alianzas máis ampla, antiimperialista, con encontros a nivel internacional. Entendemos que é unha necesidade para aglutinar a unha base social moito máis ampla que pode crear un amplo bloque de masas, enfrontado ao imperialismo internacional. Hai distintos foros e encontros sen que isto se consolíde como unha estrutura organizativa clara.
En relación á formulación de Hugo Chávez da V Internacional, entendemos que é unha proposta excesivamente voluntarista, xa que non hai condicións. Aínda que cremos que esa proposta deberíase orientar cara á creación da Fronte Popular Antiimperialista. Cando Chávez fala da V Internacional, polos contidos e os suxeitos aos que se dirixe ten máis unha correspondencia cunha Fronte Popular Antiimperialista que coa recuperación dunha Internacional Comunista Revolucionaria. Hai moitos partidos que están traballando nesta dirección, e que están facendo este tipo de reflexión. Van haber reunións nos próximos meses e moitas organizacións cren que o lugar cara ao que hai que conducir esa iniciativa é cara a ese proceso e cara aos elementos fundamentais de internacionalismo proletario no que o PCPE está absolutamente comprometido pola súa posición ideolóxica coa clase obreira, como clase única internacional. Onde o tema da solidariedade con Cuba, a loita contra o bloqueo pola liberdade dos 5, a loita polo pobo palestino e polos seus dereitos nacionais e o dereito a formar un estado propio, ou a loita doutros pobos de América Latina ou de África, forman parte do acervo político do PCPE.
A nosa práctica internacionalista é absolutamente comprometida, na cal ao PCPE non lle para ningunha restrición que desde os aparellos de poder pódese intentar pór. O PCPE é solidario coas FARC e con calquera destacamento revolucionario que estea actuando en calquera lugar do mundo e que utilice a táctica de loita que considere máis adecuada ás súas condicións particulares de opresión e dominación. Independentemente de que estea estigmatizada polo imperialismo e de que se trate de colocalos nun cerco no conxunto da escena internacional. Sempre imos actuar de xeito consecuentemente revolucionario e a manter o noso compromiso con todas aquelas forzas políticas naqueles procesos populares, nacionais e revolucionarios. Caracterizamos as accións militares do imperialismo como accións de agresión aos pobos. As accións de terrorismo de estado, servizos secretos, espionaxe, crimes e asasinatos selectivos, do Mossad, da CIA, e do CNI, caracterizámolas como unha denuncia clara e directa na cal cremos que o internacionalismo proletario está por encima de calquera restrición que as forzas dominantes poidan facer. Un elemento fundamental do PCPE, é a independencia e a soberanía do noso proxecto. Consideramos este como un dos elementos imprescindibles ao conxunto do movemento revolucionario internacional para non quedar domesticado dentro dos límites que a democracia burguesa, cada vez máis diminuída, trata de impor aos movementos revolucionarios.
6. Que lles dirías aos traballadores e traballadoras, en relación á situación de crise que estamos vivindo e a súa permanencia no tempo?
As primeiras explicacións da crise á clase obreira nos barrios obreiros nestes tres anos, fixémola utilizando unha expresión moi gráfica. Sobretodo ao principio, cando calaba máis o discurso como "en 6 meses saímos da crise", "vese a luz ao final do túnel", "hai brotes verdes", etc. diciámoslles aos traballadores e traballadoras, "se vostedes queren axudar a que o capitalismo remonte aguantando un pouco, suxerímoslles que acepten baixarse o salario á metade, e verán como o capitalismo remonta rápido a crise. Pero cunha cousa clara, tras a crise non recuperarán o salario perdido senón que seguirán traballando nesas condicións"
Esta ilustración gráfica do que estaba pasando, hoxe podémoslles dicir que aínda non lles rebaixan á metade, pero a algunha xente si lle baixou o salario, por exemplo no sector da construción. O Goberno vai rebaixando o salario coordinado coa patronal e o capital financeiro, e este é o momento de loitar, de convencerse de que o capitalismo non ten nada que ofrecerlle á clase obreira. Nos seus inicios, tivo determinados avances históricos que supuxeron cambios significativos para a clase obreira, pero que ese proceso inicialmente revolucionario, posteriormente modernizador, xa se esgotou historicamente na súa totalidade. Hoxe o capitalismo o que pode ofrecer á clase obreira é cada vez máis opresión, máis violencia e máis control. O reto é construír unha nova sociedade onde os dereitos da clase obreira sexan protagonistas dese novo modelo social.
En relación a esta crise hai dous escenarios posibles:
1. O capitalismo remonta a crise, que como dicía Lenin "é capaz de remontar calquera crise". Remonta a crise sen a loita dos traballadores e traballadoras, polo cal a clase obreira irá ao posto de traballo con grilletes fisicamente.
2. A clase obreira decídese a loitar, enfronta ao poder, e coloca propostas políticas alternativas que se sustenten nos intereses das grandes maiorías. Entón a saída da crise, será dunhas condicións mellores para a clase obreira.
Se se queren os grilletes, a domesticación absoluta e a renuncia aos dereitos e liberdades e á realización persoal do individuo, condenaranse á ditadura do capital. Pero se se queren mellorar as condicións de vida, as liberdades, unha sociedade que se aproveite do gran desenvolvemento científico técnico para resolver o benestar da humanidade enteira. Nese caso, hai que loitar. Hai que facerse revolucionario ou revolucionaria, e hai que sumarse a un proxecto pola constitución da sociedade socialista. Esa é a disxuntiva que hoxe ten a clase obreira, ser libre ou escrava. E nós chamamos á clase obreira a ser libre.
