sábado, 29 de agosto de 2009

XV ENCONTRO DO FORO DE SAO PAULO, DECLARACIÓN FINAL

XV ENCONTRO DO FORO DE SAO PAULO
20 ao 23 de Agosto de 2009-08-22
Cidade de México

DECLARACIÓN FINAL


O XV Encontro do Foro de São Paulo tivo lugar do 20 ao 23 de agosto de 2009 na Cidade de México coa participación de 520 delegadas e delegados de 32 países de América Latina e o Caribe, e 38 invitadas e invitados, representando a 63 partidos e organizacións políticas, forzas populares, progresistas e de esquerda. O tema principal do Encontro foi "as alternativas da esquerda latinoamericana fronte á crise capitalista".

Tendo ao Partido do Traballo de México e ao Partido da Revolución Democrática como anfitrións, os delegados do XV Encontro aprobaron a seguinte declaración:

Primeiro. O Foro São Paulo, a case vinte anos da súa fundación, mantivo a súa identidade anti-imperialista e anti-neoliberal. Nos encontros previos que tiveron lugar fixose unha reflexión permanente sobre os problemas e a crise do capitalismo, propóndose diversas ideas para construír alternativas democráticas e populares. Se o FSP naceu nun momento en que o neoliberalismo parecía imporse sen resistencias, hoxe, iniciando a conmemoración do Bicentenario dos numerosos procesos independentistas latinoamericanos e caribeños, podemos afirmar que o FSP, ao longo destes anos, mantivo unha loita constante contra esas políticas que demostraron a súa creba histórica e o seu fracaso, á vez que batalla por facer realidade os soños e as causas dos Libertadores.

Segundo. A profunda crise capitalista que se desatou o ano pasado, tendo o seu epicentro nos Estados Unidos, impactou a todos os países do mundo e se avizora de longa duración.

A ela súmanse outras crises que sofre o mundo: a ambiental, a enerxética e a alimentaria, todo o cal está agudizando crises sociais e políticas, en diversos países e rexións do mundo. Cabe agregar que en América Latina e o Caribe vívese unha grave crise de seguridade pública.

En conclusión, estamos ante unha crise sistémica que non só pon en cuestión o modelo neoliberal imperante senón, ademais, ao modo capitalista de produción. Ratificamos o que anunciamos no Encontro de Montevideo do ano pasado: "non só estamos ante unha época de cambios senón ante un cambio de época".

Terceiro. A crise mundial, en todos os seus niveis e facetas, tornou máis distante o obxectivo das Nacións Unidas, plasmado nas Metas do Milenio, de reducir a pobreza e a fame no mundo. O que estamos vendo, e agravarase nos próximos meses, será o desemprego e unha caída severa na calidade de vida de centos de millóns de persoas. Cabe resaltar a situación da muller sobre a que recaerá a carga máis pesada.

Con todo, a crise é tamén unha oportunidade de cambio do mundo unipolar xa que acentuou o proceso de constitución de bloques económicos nas distintas rexións do mundo. Podemos advertir unha declinación do poder hexemónico dos Estados Unidos, aínda que esta siga sendo a maior economía do mundo, conserva o maior poder militar e mantén o control dos principais medios de comunicación.

Cuarto. A crise e o fracaso do neoliberalismo foi advertida por diferentes sectores da esquerda. O FSP foi especialmente claro en sinalar os perigos que entranaban o monetarismo, o Estado mínimo, a desregulación, a flexibilización, a apertura comercial e financeira, e o Consenso de Wáshington.

No entanto, a crise actual non é só financeira e non se pode explicar unicamente pola falta de controis que propiciou o neoliberalismo e o esgotamento das institucións xurdidas de Bretton Woods. Estamos ante unha crise máis profunda que a de 1929 e será de longa duración. Isto débese a que se produce nunha etapa de máxima expansión e hexemonía do modo de produción capitalista.

Quinto. O desenlace da crise abre un amplo abanico de opcións a futuro e será resultado de dous movementos combinados: a loita de clases en cada país e os conflitos entre os diferentes Estados e bloques rexionais. É probable que desta interrelación xurdan distintos modelos económicos e políticos: uns serán conservadores, outros progresistas e outros en camiño ao socialismo.

Sexto. O XV Encontro do Foro de Sãou Paulo saúda o 50 Aniversario da Revolución Cubana e recoñece o exemplo da Revolución Cubana a que, coa súa heroica resistencia, contribuíu de xeito fundamental á nova época de xiro á esquerda do noso continente.

Ratificamos unha vez máis a nosa condena ao bloqueo do imperialismo norteamericano, e reafirmamos a nosa demanda de liberación dos cinco loitadores antiterroristas cubanos, inxustamente encarcerados en prisións dos Estados Unidos.

Sétimo. Unha boa parte de países de América Latina e o Caribe vive, desde fai máis dunha década, un proceso de cambios, desenvolvendo unha crecente loita pola súa soberanía e polos dereitos e o benestar dos seus pobos. Os efectos da crise terán un impacto e poden facer retroceder o que se avanzou en materia de crecemento económico, emprego e diminución da pobreza. Así mesmo, fará máis evidentes os límites e problemas das economías primario exportadoras e controladas por poderosos oligopolios alleas a modelos de desenvolvemento ao servizo dos pobos, do seu benestar, progreso e liberdade.

No entanto, hai que advertir que a crise non afectará a todos os países por igual. Os países primario exportadores e os altamente dependentes de Estados Unidos, como México, terán unha queda máis forte no seu crecemento económico e a crise será máis prolongada. No caso dos países gobernados pola esquerda, haberá mellores posibilidades de sortear os problemas, especialmente se se fan esforzos por fortalecer as economías internas e a integración rexional. Cabe sinalar, con todo, que, a pesar de que a marxe de manobra destes gobernos pode verse reducido, a crise pode levar a unha profundización de cambios.

Oitavo. A dereita latinoamericana definiu diversas estratexias para deter o avance da esquerda e para sabotear aos seus gobernos, partidos e movementos. Dun lado, está dando un renovado brío ao militarismo e á criminalización da protesta social, con trazos anticomunistas e racistas. Do outro, a dereita apóiase no control dos principais medios de comunicación para desprestixiar aos partidos políticos e fortalecer aos poderes fácticos. Cabe anotar, que un dos trazos do proceso de cambios, especialmente na rexión andina, foi a loita pola incorporación na vida política, económica e social dos pobos orixinarios, indíxenas e as maiorías excluídas mediante vigorosos movementos sociais.

Denunciamos a estratexia da dereita de utilizar como pretexto a loita contra o crime organizado para promover políticas de seguridade que militarizan as sociedades, reducen o espazo da acción política para a esquerda, criminalizan a loita social e promoven o temor entre a poboación que favorecen accións cada vez máis represivas. Este é o caso, particularmente, do que sucede en México e Colombia como tamén en Perú e Honduras.

O Foro de Sao Paulo avaliará permanentemente as estratexias da dereita para evitar que prosperen e seguirá traballando por ampliar a forza da esquerda.

Noveno. O XV Encontro tivo a oportunidade de analizar a situación xeral de América Latina e o Caribe e fixo fincapé na reacción da dereita e o imperialismo ante a crise, a través da militarización crecente no noso continente, a reactivación da IV Flota norteamericana, a criminalización da política e a protesta social e a pretensión de impor Convenios ou Tratados de Libre Comercio que garantan os seus intereses e o control sobre mercados e recursos naturais. Así mesmo, analizou en máis profundidade tres casos específicos: Honduras, Porto Rico e Colombia. Denunciamos que o golpe de estado en Honduras é un intento da dereita para utilizar os métodos máis brutais e así deter o avance das forzas progresistas e de esquerda. O XV Encontro asumiu o compromiso de continuar apoiando a loita do pobo hondureño e de esixir a liberación inmediata de todos os presos políticos, o cesamento á represión, a restitución inmediata e incondicional do presidente Zelaya no seu cargo, así como da orde constitucional e as liberdades políticas. O XV Encontro comprometeuse a promover a unidade de todas as forzas progresistas e de esquerda en Honduras, apoiar a resistencia popular e a opción que a esquerda adopte nas próximas eleccións.

Décimo. O colonialismo segue existindo, tanto a nivel político como cultural e é inaceptable. O XV Encontro comprométese a fortalecer a loita pola plena independencia de Porto Rico e o seu reincorporación soberana á comunidade de nacións latinoamericanas e caribeñas. Esiximos a liberación dos presos políticos portorriqueños. Denunciamos igualmente a persistencia de pobos americanos colonizados por países europeos: Aruba, Bonaire, Curazao, Martinica, Guadalupe e Güiana, os cales teñen dereito á autodeterminación.

Décimo primeiro. O XV Encontro rexeita a reactivación da IV Flota do comando sur dos Estados unidos e condena enerxicamente o acordo entre o Goberno de Estados Unidos e o goberno de Colombia que permite o uso de bases militares ao longo de todo o territorio nacional. Este acordo atenta contra a soberanía colombiana e constitúe unha ameaza directa a Ecuador, Venezuela e Bolivia, afectando a estabilidade e a convivencia pacífica de toda a rexión latinoamericana e caribeña. Convocamos aos partidos e forzas populares, progresistas e de esquerda do continente e de todo o mundo a oporse á presenza militar norteamericana e a mobilizarse contra a militarización. Sumámonos á convocatoria de actividades en contra das bases militares, que foi impulsada polos Partidos integrantes do FSP, en especial en Arxentina, Venezuela e Colombia. Denunciamos así mesmo o aval que os gobernos de México e Perú deron a esta medida evidenciando a súa subordinación aos intereses dos Estados Unidos.

Décimo segundo. A esquerda está presente no pobo en loita e organizado, así como nos seus partidos, os seus representantes parlamentarios e os seus gobernos municipais, estatais e nacionais. A súa principal forza reside na organización e a mobilización popular, a cal séguese expresando en toda América Latina de diversas formas, e nas que resalta o papel dos pobos indíxenas e orixinarios, como en Bolivia, e na importante loita liberada polos pobos amazónicos do Perú.

A crise esixe aos gobernos populares, progresistas e de esquerda a radicalizar a súa opción a favor da acción do Estado, do investimento público, do mercado interno, do cambio do modelo económico primario exportador e baixo control das corporacións transnacionales, debendo impulsar a integración rexional. Deberanse dar accións máis decididas para defender a economía popular, combater a pobreza e a desigualdade. Urxe pór en práctica reformas profundas para cambiar as estruturas económicas e políticas imperantes, así como deter a deterioración ecolóxica.

Máis democracia, máis participación e máis organización social son as ferramentas do cambio. Hai que profundar a participación popular nas loitas sociais e o rescate da xestión do Estado. Tamén temos a responsabilidade de forxar e consolidar en cada un dos nosos países a unidade das forzas políticas e sociais que están polo cambio polo progreso, a xustiza e a democracia participativa

Décimo terceiro. Os gobernos e as forzas populares, progresistas e de esquerda de América Latina e o Caribe deben profundar a integración rexional, así como a creación de organismos supranacionales de xestión política, económica, social, cultural e ecolóxica. Debe avanzarse na construción dun bloque de nacións que poida saír ao mundo a negociar unitariamente o seu lugar. Para iso debemos impulsar de xeito complementario os distintos procesos de integración, fortalecendo as ferramentas integradoras que xa existen: UNASUR, MERCOSUR, CAN, ALBA, CARICOM, SICA etc., e así lograr o noso obxectivo estratéxico dunha verdadeira Integración Latinoamericana e Caribeña.

Décimo cuarto. É necesario que os partidos e gobernos populares, progresistas e de esquerda de América Latina e o Caribe participen no debate sobre a nova orde mundial que xurdirá logo da crise e que xa é materia de disputa. Trátase de propor a creación de novas regras e de novas institucións mundiais que dean ao mundo, e en especial aos países en desenvolvemento, maior capacidade para financiar as súas economías e regular o comercio, o investimento e os fluxos de capital.

Décimo quinto. O XV Encontro do Foro de Sao Paulo aprobou un plan de traballo para o próximo ano que se propón:

1. Acompañar os gobernos progresistas e de esquerda, organizando un debate e intercambio permanente de información entre os dirixentes dos partidos do FSP sobre a evolución da situación en América Latina e dos gobernos da rexión creando para iso un Observatorio de Gobernos de Esquerda e Progresistas.

2. Apoiar decididamente á esquerda hondureña nos termos da resolución particular aprobada por este XV Encontro.

3. Contribuír a fortalecer os movementos sociais, así como a plena articulación destes cos pobos indíxenas e orixinarios en América Latina e o Caribe.

4. Forxar e consolidar, en cada un dos nosos países, a unidade das forzas políticas e sociais que están polo cambio polo progreso, a xustiza e a democracia participativa

5. Fortalecer os partidos e movementos sociais e políticos con mecanismos de efectiva democracia interna, formación de xeracións de recambio e firmes vínculos cos movementos e dirixentes populares, desenvolvendo con estes un trato horizontal e integrador. Promover a unidade das forzas políticas e sociais que están polo cambio como base para a vitoria, impulsando a loita de ideas contra o capitalismo e espazos de unidade de acción que favorezan a unidade.

6. Apoiar os procesos electorais de 2009 e 2010, con dous obxectivos: non ceder ningún goberno á dereita e ampliar os espazos da esquerda. Para iso, resolveuse enviar observadores electorais.

7. Pór especial atención á situación de México, Colombia e Perú realizando ao longo de 2010 unha reunión do Grupo de Traballo en cada un destes países, co obxectivo de debater as respectivas situacións nacionais e o que pode facer o Foro de São Paulo en termos de apoio efectivo;

8. Convocar a un gran Encontro Continental dos Movementos Sociais e Partidos Políticos populares, progresistas e de Esquerda, integrantes do Foro e das organizacións da sociedade civil, pola paz e contra a presenza militar imperialista na rexión, especialmente a instalación das bases militares dos Estados Unidos en Colombia e a IV Flota.

9. Celebrar un evento cume, de carácter continental, onde o tema central e único sexa o problema do colonialismo na nosa América.

10. Articular a acción do Foro de São Paulo coa loita dos inmigrantes latinoamericanos e caribeños nos Estados Unidos;

11. Reformar a Secretaría Executiva do Foro de São Paulo, para que en diante se compóña dunha Secretaría Executiva indicada polo GT, e por tres secretarías adxuntas indicadas polas secretarías rexionais (Cono Sur, Andino Amazónica, Mesoamericana e Caribeña), de acordo ao resolutivo específico.

Décimo sexto. Durante o XV Encontro realizouse por primeira vez, de xeito paralelo, o Primeiro Encontro da Mocidade do FSP. Considérase que isto é un avance de gran importancia para a esquerda latinoamericana e recoñece o empeño, a visión e a capacidade política dos xóvenes do FSP para que este Primeiro Encontro puidese facerse realidade. Apoiamos as resolucións tomadas neste Primeiro Encontro Xuvenil e consideramos que estas accións deben ser permanentes e prestárselles a maior atención e todo o apoio necesario.

O XV Encontro fai seus os resolutivos dos encontros de autoridades nacionais; parlamentarios; escolas e fundacións; movementos sociais, pobos orixinarios e afro descendentes; cultura; e mulleres. O Grupo de Traballo fará o necesario para promover e levar á práctica as resolucións adoptadas

Décimo sétimo. O XV Encontro do Foro de São Paulo rendeu homenaxe ao compañeiro Armando Chavarría, dirixente histórico do PRD mexicano, covardemente asasinado no día da inauguración do Foro. De igual xeito, fixo un sentido recoñecemento a Juan Bosch e Mario Benedetti, que simbolizan a coraxe e alma da loita por unha nova América.

Décimo oitavo. Convocamos ao XVI Encontro do Foro de Sãou Paulo que levará a cabo en Bos Aires, Arxentina, en agosto de 2010, coincidindo coa celebración do noso XX aniversario.

Décimo noveno. Os delegados asistentes ao XV Encontro do FSP fixeron patente o seu recoñecemento ao esforzo despregado polos partidos anfitrións, o PT e o PRD de México, para a realización deste importante e exitoso encontro da esquerda latinoamericana.

Cidade de México, D.F., a 23 de agosto de 2009.