Por Jean Guy Allard
A maioría dos contribuyentes de EE.UU. ignoran que millóns de dólares do seu diñeiro están sendo investidos en operacións políticas sucias en países como Venezuela, denuncia a investigadora.
A USAID e outras axencias estranxeiras violan os máis básicos principios de democracia e soberanía nas nosas nacións: hai unha urxencia para tomar accións concretas, afirma a investigadora venezolana-estadounidense Eva Golinger, que se dedicou durante a última década a desenmascarar as actividades norteamericanas de inxerencia e subversión en Venezuela e América Latina.
A mal chamada Axencia Norteamericana para o Desenvolvemento Internacional tenta desde un ano amortiguar os efectos para a súa imaxe dun enorme escándalo de desfalco, descuberto polo General Accountability Office (GAO), o servizo de auditoria do Congreso norteamericano, nas operacións de subversión que desenvolve contra Cuba. O último episodio desta novela acaba de ocorrer coa inculpación en Washington do funcionario Felipe E. Sixto que desviou medio millón de dólares do Center for a Free Cuba, unha criatura da CIA, antes de ir traballar de asesor de George W. Bush.
O conxunto das operacións da USAID para América Latina foi manexado desde o 2002, o ano do fracasado golpe de estado contra Hugo Chávez, por Adolfo Franco, un cubanoamericano, que ao renunciar ao seu posto a principios do ano, foi traballar de asesor na campaña presidencial de John McCain. Franco, por suposto, tamén contribuíu a encubrir das operacións subversivas en Venezuela. Con todo, no seu país, o Departamento de Estado usa unha fachada distinta, chamada a OTI, como funciona este outro tentáculo do dispositivo inxerencista de Washington?
EG: Actualmente, a presenza da USAID en Venezuela ten outra forma distinta que outros países de América Latina. A ente da USAID que manexa os programas en Venezuela é a Oficina para Iniciativas cara a unha Transición (Office for Transition Initiatives "OTI"), a cal é supervisada e dirixida por Russell Porter desde Washington, quen se desempeña como Xefe do Equipo de América Latina da OTI. A OTI técnicamente non cae baixo o control do Buró para o Caribe e América Latina da USAID, senón que é unha entidade que mantén os seus propios liñamentos estratéxicos e un orzamento separado das outras operacións da USAID na rexión. Venezuela, a diferenza de países como Bolivia, Ecuador, Nicaragua e outros, non ten un convenio de cooperación oficial coa USAID e xaquelogo non existen programas desa entidade norteamericana dirixidos a asuntos "humanitarios" ou de "desenvolvemento". As operacións da USAID en Venezuela son estrictamente políticas. Con todo, non dubido que Adolfo Franco terá influencia sobre as operacións en Venezuela da USAID.
Xa no 2004, a USAID/OTI xestionaba operacións con 132 grupos ao total. O que máis preocupa neste xigantesco aparello de inxerencia é que a gran maioría destas empresas de desestabilización quedan sen identificar. A USAID opera en territorio venezolano con técnicas de intelixencia mantendo un segredo absoluto. Que se sabe da identidade destas organizacións que aceptan o diñeiro yanqui para prosperar?
EG: A USAID/OTI foi establecida en Venezuela en xuño 2002 e comezou a funcionar formalmente dous meses despois en agosto do mesmo ano. A misión desta oficina era supuestamente "apoiar a democracia en Venezuela" e "fortalecer as fráxiles institucións democráticas no país". Estes obxectivos aínda que soan nobres, son realmente cínicos. A OTI chegou a Venezuela só 2 meses despois do golpe de estado de abril 2002 contra o Presidente Hugo Chávez que foi financiado e deseñado polas axencias de Washington, como a National Endowment for Democracy, o Instituto Republicano Internacional (IRI), o Instituto Demócrata Nacional (NDI) e os seus contrapartes en Venezuela. O feito de que outra axencia de Washington – agora do propio Departamento de Estado – chegou ao país para "axudar fortalecer a democracia" logo de dirixir unha das accións máis contrarias á democracia, o golpe de estado, era evidencia do verdadeiro cinismo e falta de respecto ao pobo e ao goberno venezolano. Ademais, a USAID non pediu autorización ningunha para comezar as súas operacións en Venezuela, o cal débese considerar como unha violación da soberanía venezolana.
O xeito de funcionar da USAID/OTI en Venezuela é bastante descoñecida a nivel público. As súas operacións son realmente encubertas. Funciona como unha axencia de intelixencia. Filtra o seu gran orzamento (por encima de 10 millóns de dólares aos seus comezos) a través de 5 "socios", que son empresas ou institucións norteamericanas con oficinas establecidas en Caracas: Development Alternatives, inc. (DAI), empresa contratista do Complexo Militar Industrial, que enfoca nos programas dirixidos cara a "o diálogo, o debate público, a participación cidadá e o adestramento para o liderado democrático"; o Instituto Republicano Internacional (IRI) e o Instituto Demócrata Nacional (NDI) que ofrecen "asistencia técnica" aos partidos políticos; Freedom House, que traballa cos activistas e grupos de dereitos humanos; e a Fundación do Desenvolvemento Panamericana (PADF), que apoia a chamada "sociedade civil" con financiamiento e asesoría política.
Desde o seu inicios financiaron por encima de 480 grupos e proxectos en Venezuela con máis de 40 millóns de dólares.
Durante o 2007, a USAID/OTI financiou gran parte das movilizaciones e as estratexias do chamado "movemento estudiantil" da dereita que saíu ás rúas de Venezuela en defensa da canle de televisión golpista, RCTV. Desde o 2005, a USAID/OTI viña financiando programas de "liderado" e "valores democráticos" dentro de diferentes universidades venezolanas, como a Universidade Metropolitana, a Universidade Central de Venezuela, a Universidade Simón Bolívar e a Universidade Católica Andrés Belo. Tamén, parte deste traballo foi enfocado en axudar organizacións da sociedade civil venezolana conectarse coas súas contrapartes no exterior. Segundo a USAID, este apoio axudou o movemento da sociedade civil en Venezuela madurar e organizarse mellor. Ese ano, a USAID financiou 63 proxectos/groups a través da DAI por un total de 1.111.096 $e filtrou outros $958.495 a través da PADF para as actividades de 15 ONGs venezolanas.
Os programas do 2007 intensificáronse durante o último semestre do ano coa campaña do referendo sobre a reforma constitucional. A USAID/OTI investiu gran parte do seu financiamiento e asesoría na campaña e os esforzos das ONG e partidos políticos que financia para promover o voto e a participación cidadá no referendo, promoviendo por suposto o voto contra a reforma constitucional. Entregaron $1.379.347 a 18 grupos venezolanos durante os meses setembro-decembro 2007 en apoio á súa campaña contra a reforma constitucional.
Os propios informes da USAID destacan como este programa e os seus financiados foron responsables por divulgar información sobre a reforma e as súas "ameazas" á democracia venezolana e que lograron entón derrotar a reforma.
Durante o 2008, as actividades da USAID/OTI en Venezuela foron principalmente enfocadas na campaña da oposición para as eleccións rexionais de 23 de novembro. Segundo os seus propios documentos, a USAID/OTI financiou este ano con 4 millóns de dólares máis de 68 programas/organizacións venezolanas orientadas cara ao desenvolvemento das campañas políticas e estratexias comunicacionales das forzas opositoras. Algúns dos seus programas incluían o fornezo de asistencia a proxectos que traballan para incluír os principios de "bo a gobernabilidade" como parte das eleccións rexionais para que as urnas reflictan verdadeiramente ás necesidades e desexos dos cidadáns; Asistencia a grupos locais que deseñan materiais sobre a gobernabilidade baseada nos valores democráticos (segundo Washington) – os materiais foron entregados a líderes comunitarios e outros membros da sociedade civil; Apoio para campañas para rexistrar votantes/electores para as eleccións rexionais; Asistencia a ONGs que promoven o debate a través de actividades comunitarias e programas de radio sobre asuntos relacionados coas eleccións rexionais; Apoio para organizacións que promoven debates entre candidatos para as eleccións rexionais; Apoio e adestramento para grupos de dereitos humanos que están monitoreando as ameazas aos dereitos humanos nas eleccións rexionais; Adestramento para partidos políticos e apoio para actividades que cultivan o liderado novo e promoven participación no proceso político.
Malia que a USAID/OTI censurou os nomes dos beneficiados do seu financiamento e asesoría estratéxica en Venezuela, a través de diferentes investigacións, logrouse saber que os principais financiados son as organizacións Sinergia, Cidadanía Activa, Sumar, Primeiro Xustiza, Un Novo Tempo, CEDICE, Consorcio Xustiza, Fagamos Democracia, IRI, NDI, PODEMOS, Cesap, Acción Campesiña, Acción Solidaria, Escola de Veciños, Universidade Metropolitana, Liderado e Visión, Radar dos Barrios, Venezolanos do Mundo, Queremos Elixir, e outros máis que xogaron un papel crave nas accións desestabilizadoras durante os últimos anos. Sinergia por exemplo é a organización que encabeza unha colectiva de grupos opositores (como Cedice, Sumar, Radar dos Barrios, Cesap, Acción Campesiña, e outros) que deseñou (con axuda de Washington) e distribuíu o material de campaña contra a reforma constitucional e para as eleccións rexionais dos candidatos opositores. Fixeron micros para a televisión que foron transmitidos pola canle reaccionaria dereitista Globovisión e distribuíron Cds e videos das súas mensaxes nas comunidades populares do país.
Washington creou un posto de "director de misión" de intelixencia para Cuba e Venezuela. Sábese que a USAID é unha dependencia do Departamento de Estado que coordina as súas operacións coa CIA e as demais axencias de espionaxe norteamericanas. En que a observación das súas subsidiadas de Venezuela reflicten esta tarefa de espionaxe que desenvolve esta axencia?
EG: Obviamente as operacións desa Misión Especial da CIA para Venezuela e Cuba son secretas e bastantes difíciles de coñecer. Con todo, o que si sabemos é que desde a creación desta entidade no 2006, houbo un incremento no número de funcionarios da CIA en Venezuela (creo que poderiamos incluír a Bolivia tamén como país directamente afectado por esta nova "misión" de espionaxe) e houbo un aumento en financiamiento ás forzas opositores máis reaccionarias na rexión.
Tamén, con esta misión da CIA, houbo un enfoque máis en operacións psicolóxicas en Venezuela – incluíndo as campañas comunicacionais financiadas pola USAID e executados a través de organizacións venezolanas como Sinergia, Sumar e mesmo a propia televisora Globovisión.
O ex embaixador de Estados Unidos en Caracas, William Brownfield, foi mesmo entregar fondos da USAID en barriadas pobres para financiar equipos de béisbol e guarderías. Hai moitos exemplos, anécdotas, acerca de tales formas de "defensa da democracia"?
EG: Como xa mencionei, o suposto obxectivo da USAID/OTI en Venezuela é "promover a democracia". Eu diría que esta forma de inxerencia encuberta nunha fachada de liberdade e democracia é igual de perigosa como unha invasión militar. De feito, é unha invasión – na sociedade, nas comunidades, nas mentes da xente, no que vemos e escoitamos e falamos e decidimos. Teño documentos de centos de programas da USAID en Venezuela, todos con nomes que soan bonitos e nobres. Aquí cítoche algúns exemplos:
G-3822-101-001: "Promoción e Facilitación de Diálogo en Venezuela", $98,600.00
G-3822-101-002: "O Novo Rol do Alcalde no Século XXI: Liderado Para a Eficiencia Municipal e Xestión de Recursos", por Mirador Democrático, $45,541.00
G-3822-101-003: "Creación de espazos de diálogo para construír visions compartidas desde posturas divergentes." $59,304.
G-3822-101-004: "Encontro País que Temos ao País que Queremos", Fedecámaras. $4,690.00
G-3822-101-005: "Formación de Facilitadores Comunitarios" (Forming Community Facilitators), $25,984.77
G-3822-101-011: "Apoio ao Diálogo para Facilitar a Procura de Solucións Viables Democráticas e Institucionais", $12,855.00
G-3822-101-012: "Prevención da Violencia Cotiá", $49,830.00.
G-3822-101-013: "O meu Barrio: Un Espazo Democrático para o Consenso e o Desenvolvemento", en PETARE e Tejerias. $53,000/Bs. 108.503.486.
G-3822-101-014: Carter Center/Centro Carter, "Apoio á Mesa de Negociación e Acordos", $10,100.
G-3822-101-015: "Foro: Saídas Electorais á Crise Política de Venezuela", $16,892.20.
No final, o que están facendo as axencias é penetrando e infiltrando as comunidades populares e de clase media no país para promover unha visión neoliberal disfrazada de democracia. Lamentablemente, esta estratexia subversiva funciona si non se combate directamente a través da investigación, denuncia e regulación das súas actividades.
Que responsabilidade teñen as axencias norteamericanas no golpe do 2002 e os incidentes violentos que xurdiron no curso dos anos?
EG: Ben, teño dous libros escritos sobre o tema: O Código Chávez: Descifrando a Intervención de Estados Unidos en Venezuela, e Bush vs. Chávez: A Guerra de Washington Contra Venezuela, que contan con miles de documentos que logramos desclasificar do Departamento de Estado, o Pentágono, a CIA, a USAID, a NED, e outros, que comproban o papel de Washington no golpe de abril 2002 contra Chávez e as accións desestabilizadores que sucederon ata a data. financiaron os actores e grupos políticos que han promovido estas accións criminais, asesoráronos e apoiáronos políticamente durante o longo destes anos. Todo iso está comprobado con evidencias contundentes. Tamén montaron unha Guerra Mediática e Psicolóxica contra o pobo venezolano a través dos medios masivos de comunicación – nacionais e internacionais. E esa Guerra – ou as operacións psicolóxicas, que son campañas de desprestixio contra Venezuela deseñadas nun laboratorio do Comando de Operacións Especiais do Pentágono e financiados con millóns de dólares e logo proxectadas e transmitidas polos medios nacionais e internacionais – ha ter un impacto tremendo no xeito en que a situación actual en Venezuela é visto no mundo. Esas matrices de opinión que promoven sobre Venezuela e o Presidente Chávez, que aquí hai ditadura, que hai vínculo co terrorismo e o narcotráfico, que se está a desestabilizar a rexión, que viola os dereitos humanos, etc, son dirixidas a xustificar ante a opinión pública internacional as agresións de Washington contra Venezuela.
Hai un conxunto de factores financeiros, intervencionistas, mediáticos, subversivos, militares e políticos que manexa Washington en canto ás súas accións contra Venezuela. Non hai dúbida ningunha que esa inxerencia constante das axencias de Washington e os seus aliados europeos mantiveron vivo o conflito e a polémica en Venezuela durante os últimos 6 anos. Si non fóra por ese financiamiento da USAID, a NED e as outras axencias estranxeiras, e os contactos e vínculos e o apoio político de Washington coa oposición, combinado coa Guerra Mediática e Psicólogica, Venezuela viviría con máis paz e tranquilidade hoxe en día. Pero Washington busca e promove a Guerra – é o seu obxectivo principal. En Venezuela, a Revolución Bolivariana liderada polo Comandante Hugo Chávez, é un movemento de paz, xustiza e amor. Pero nós defenderémonos/defenderémosnos con todo o que temos fronte ás agresións de Washington. Somos unha revolución armada con dignidade.
Os norteamericanos saben moi pouca cousa da fortuna que se gasta en Venezuela baixo o pretexto totalmente absurdo de defender á democracia. Saben aínda moito menos de como se distribúe o seu diñeiro a grupos anónimos. Ignoran totalmente que quen manexou os seus billetes foi un cubanoamericano que esta agora vinculado a un desfalco. Como pode ser que no Congreso norteamericano, cando o cidadán norteamericano vive baixo a presión dunha crise económica de maior proporción, a ninguén lle vén a idea de reclamar investigacións serias sobre este tema?
EG: É verdade que a xente non sabe que o seu diñeiro está sendo utilizado desta forma tan ofensiva e hipócrita. Pero o pobo estadounidense é realmente ignorante cando se trata das accións do seu goberno. Por unha banda, o goberno non informa, pero doutra banda, a xente non lle interesa. Son poucos que buscan información e investigan sobre estes temas. Claro, creo que si soubesen nestes momentos que millóns de dólares do seu diñeiro están sendo investidos en campañas políticas de candidatos en países como Venezuela, Nicaragua, Bolivia ou Ecuador, que se molestarían. E aínda máis si se decatásen dos millóns gastados en manter conflitos violentos vivos en Bolivia, Venezuela e Cuba, por exemplo, a través dese financiamiento a ONGs políticas e partidos políticos que non representan a maioría neses países. Pero no Congreso, promoven e aproban ese financiamiento, porque o ven como o seu deber e obriga como representantes do "mellor país do mundo" de "promover a democracia e a liberdade" no exterior, aínda que sexa a costa do benestar do seu propio pobo. Forma parte dese concepto perverso de Imperialismo Humanitario, do cal fala Chomsky e outros analistas, que xustifica as agresións de Washington en Irak, Afganistán e países como Venezuela, Cuba ou Bolivia en nome da "democracia e a liberdade".
No caso de Cuba, a investigación do GAO demostrou que a maioría dos grupos involucrados - a maioría deles tamén sen identificar - manexaban fondos a miúdo millonarios cunha absoluta falta de rigor. Tratándose ademais de actividades secretas que implican a miúdo o suborno de funcionarios mantense un segredo que abre a porta a calquera desvío de fondos. Si no caso de Cuba, fálase dunha cuarentena de grupos, que pasará con máis dun centenar. Houbo, nalgún momento, unha investigación norteamericana sobre a forma de administración deste diñeiro procedente de Estados Unidos?
EG: Non houbo outra investigación que coñeza máis que a miña sobre o financiamiento da USAID en Venezuela. E menos houbo unha investigación das entidades gobernamentais en EEUU sobre estes programas. En Venezuela, solicitei ao goberno investigar profundamente sobre a presenza das axencias de Washington no país e o destino do seu financiamiento e asesoría. Fai falta urgentemente unha regulación – unha lei – que monitorea e regula, e nalgúns casos que prohibe - o financiamiento de axencias estranxeiras a ONGs e organizacións políticas que operan no país. O tema da subversión en Venezuela é bastante preocupante porque estas axencias lograron penetrar todos os distintos sectores da sociedade venezolana e han ter un impacto evidente nos resultados electorais durante os últimos dous anos.
solicitamos a diferentes congresistas norteamericanos investigacións sobre o financiamiento da USAID e a NED en Venezuela durante os últimos 6 anos. Con todo, ata a data non habemos ter resposta seria ningunha. Creo que debemos facer un esforzo entre varios países de América Latina afectados por esta subversión e inxerencia da USAID, a NED e as outras axencias de Washington, para solicitar unha gran investigación do Congreso norteamericano sobre o verdadeiro manexo e destino deses fondos que proveñen dos impostos que pagan os estadounidenses cada ano. Bolivia, por exemplo, é un dos países máis afectados pola inxerencia da USAID e fixo múltiples denuncias ante o goberno de Washington sobre as transferencias dos fondos desas axencias no seu país.
En Bolivia existe evidencia moi contundente sobre as accións políticas e anti-democráticas das axencias e actores de Washington contra o goberno de Evo Morales Xuntos, poderiamos armar un bo caso para demostrar como a USAID e outras axencias estranxeiras violan os máis básicos principios de democracia e soberanía nas nosas nacións. Creo que hai unha urxencia para tomar accións concretas.
--
Lic. Rosa Cristina Báez Valdes
"A Polilla Cubana"
