domingo, 12 de abril de 2009

Crise capitalista e perspectivas do socialismo






Por: Narciso Isa Conde

Data de publicación: 10/04/09




A crise mundial do capitalismo é unha gran oportunidade para recompor, facer crecer a vontade do tránsito revolucionario ao socialismo e as forzas capaces de impulsalo, a pesar do enorme atraso nesta necesaria creación heroica.


Na nosa América, coa proposta socialista, co proxecto de sociedade socialista, pasou o mesmo que coa revolución:

-A súa necesidade ten bases reais na existencia do capitalismo, agora en crise maior; na cada vez máis dramática explotación, exclusión e empobrecimiento e na degradación moral e perversión institucional que xera a súa dominación.

-A súa posibilidade foi drasticamente negada polos efectos circunstanciais da caída da Unión Soviética e do chamado campo socialista e polo predominio temporal na conciencia colectiva da idea da imposibilidade de novas alternativas ao capitalismo realmente existente.

As penosas condicións de esixencia de pobos e a súa tendencia a agravarse e estenderse, nun sub-continente cunha longa tradición de loitas sociais, democráticas e patrióticas como América Latina e o Caribe, provocou novas modalidades de resistencia, protestas e rebeldías desde os suxeitos sociais mais golpeados, empobrecidos (ou en vía de empobrecerse), súper-explotados e excluídos; a pesar das disgregaciones e reesructuraciones sociais provocadas polo neoliberalismo.


A globalización neo-liberalizada, paso a paso e dor a dor, vén xerando a súa contrapartida socio-política e cultural nunha parte dos países recolonizados da nosa América, o que de aproveitarse podería ser máis contundente no porvir. As loitas sociais politízanse cada vez máis, mentres a conciencia anti-neoliberal comezou a crecer, a profundarse e potenciarse ao compás da resistencia. E esa conciencia anti-neoliberal favoreceu a conciencia antiimperialista e anticapitalista e as propostas alternativas en desenvolvemento.


O neoliberalismo foi a modalidade do capitalismo nas últimas décadas, a súa ideoloxía destes tempos; mentres os dramáticos resultados sociais do seu proceso de reestruturación nas últimas décadas marcaron a súa decadencia e forzaron aos propios ideólogos do capitalismo a falar dun ilusorio retorno a unha variante keynesiana, que igual comezou a exhibir a súa inconsistencia fronte á actual crise mundial.

Por iso, ademais, desde fai algúns anos estívose falando dun proxecto anti-neoliberal ou dunha sociedade pos-neoliberal, que opere como unha especie de ponte cara a unha sociedade poscapitalista. Perspectiva necesaria que agora terá que enfrontar os esforzos reciclaxe da orde capitalista mundial, co seu vórtice nos EEUU presidido por Barack Obama.

O auxe o pensamento contestatario, cruzou e acompañou -cruza e acompaña- as loitas contra a xa decadente orde capitalista neoliberal. ¡Acción e pensamento combinados!

Pensamento e acción, unha veces en paralelo, outras veces un detrás e outro diante, con desniveis e desproporcións significativas, ou con avances ascendente en ambas as vertentes. E así a outrora idea dominante da imposibilidade dos cambios e opcións alternativas, aínda que perdurou moitos anos, veu debilitandose; primeiro aos poucos e, logo, máis aceleradamente.

Certo que no século pasado o golpe ao ideal socialista fora contundente. Que a defensa do socialismo quedou reducida a sectores politicamente marxinais ou minoritarios. Pero de todas as maneiras perdurou, e iso foi de gran valor e indubidable transcendencia. E perdurou coas seguintes modalidades:

-A testemuñal, nostálxica do pasado, ancorada en gran medida no proxecto socialista fracasado e na interpretación dogmática do marxismo.

-A innovadora, de corte revolucionario, que implica a superación do chamado socialismo real e a renovación, recreación, e/ou recuperación da proposta socialista.


A primeira forma parte da crítica, do combate, da impugnación ao capitalismo neoliberal, pero non xera nin forza consistente nin proposta alternativa atractiva. É unha especie de semente que alimenta, pero non xermina.

A segunda, é outra cousa e por iso veu converténdose na negación do capitalismo realmente existente e na negación do ³socialismo² que se derrubou, aínda que aínda con serios déficit. É unha semente que alimenta e xermina, que potencia e inocula conciencia e organización ás xustas rebeldías e ás loitas espontáneas, aos combates clasistas e non estritamente clasistas da actualidade.

Un pensamento que se reproduciu do pequeno o grande, sen présa pero sen pausa, ata expandirse e multiplicarse. E ­sobre todo- que soubo diferenciarse daquel gran revés, comezando por falar da posibilidade dun socialismo diferente, distante e distinto esencialmente nos seus contidos e nas súas formas; insistindo en recrear o proxecto revolucionario, inspirándose en diversas fontes e novas reflexións xurdidas da crítica ao capitalismo actual e das novas e diversas rebeldías contra el: rebeldías de clase, etnias, xeracións, xéneros, dos defensores do ambiente, dos pobos orixinarios

E esa diferenciación incluíu intelixentemente a denominación da proposta de nova sociedade como novo socialismo ou socialismo do ou para o século XXI, agora propensa a crecer e desenvolverse dentro da grave crise que azouta a todo o sistema capitalista.


--