NOVAS E COMUNICACIÓNS INTERNACIONAIS comunistasdagzpcpe.blogspot.com comunistasdagaliza@gmail.com

A crise alimentaria: unha realidade inobxetable


19/08/2008
http://www.cubasocialista.cu/texto/000998775alim.html


"Era previsible que ocorrese e prevímola, pero tamén era evitable e non puidemos evitala", expresou o director xeral da FAO


Eugenio Suárez Pérez

O mundo viviu unha permanente crise alimentaria. Con todo, hoxe enfróntase a unha das máis profundas. Jacques Diouf, director xeral da Organización das Nacións Unidas para a Agricultura e a Alimentación (FAO), dixo que ?non é a primeira crise deste tipo, aínda que esta vez reviste tons particularmente tristes e tráxicos: era previsible que ocorrese e prevímola, pero tamén era evitable e non puidemos evitala?.

En 1996 os xefes de Estado e de Goberno de 112 países e os representantes de 186 membros da FAO, contraeron o compromiso de reducir á metade o número de persoas famentas no mundo para o ano 2015 e aprobaron un programa con miras a alcanzar esa meta. Sete anos despois, no 2002 alertouse á comunidade internacional de que os recursos con que se financiaban os programas agrícolas dos países en desenvolvemento estaban diminuíndo, no canto de aumentar, e de continuar esta tendencia, habería que esperar ata o ano 2150 para acadar a meta fixada en 1996.

A resposta foi elaborar un Programa de loita contra o fame, cuxas necesidades de recursos financeiros estimáronse en 24 mil millóns de dólares ao ano. Pero, segundo o propio Jacques Diouf foi ?triste, pero certo: non cumprimos as nosas promesas. No canto de proporcionar máis axuda, fomos testemuñas dunha tenaz diminución da atención prestada á agricultura?. A axuda á agricultura ?actividade que constitúe o principal medio de subsistencia do 70% da poboación pobre do mundo? pasou de 8 mil millóns de dólares en 1984 a 3 mil 400 millóns de dólares no 2004, o que representou unha redución en cifras reais do 58 por cento.

Os prezos dos alimentos e os insumos para producilos vólvense cada vez máis inaccesibles e iso agudizou a fame a nivel mundial. Segundo datos da FAO, no 2007 o número de persoas famentas aumentou en preto de 50 millóns, e a maior parte dese incremento atribúese á alza dos prezos dos alimentos.

Nos últimos 12 meses, o índice de prezos da FAO para os alimentos aumentou, como media, no 52%. O Segundo Secretario do Partido, compañeiro Raúl Castro, o pasado 11 de xullo recordou como en días recentes o prezo do petróleo rompera a barreira dos 145 dólares, máis de cinco veces o de fai apenas cinco anos, descoñecéndose ata agora cal sería o límite, xa que o seu esgotamento a nivel mundial é máis rápido do calculado.

Outros poucos exemplos bastarían para asumir con maior responsabilidade o desafío que todos temos por diante. En xullo do 2007, apenas hai un ano, o custo de importar unha tonelada de arroz xa se elevou ata a 435 dólares, hoxe esixe erogar mil 110 por tonelada. Unha tonelada de trigo, o ano pasado, mercabase con 297 dólares, agora require máis de 409. Así mesmo, a tonelada de leite en po cotizábase en xullo pasado ao astronómico prezo de 5 mil 200 dólares, mentres hai catro anos adquiríase por uns 2 mil 100.

E referido aos insumos para a agricultura, o fertilizante, esencial para lograr rendementos superiores, no caso dos destinados aos cultivos varios, recordounos Raúl, ?elevou o seu prezo de 303 dólares a tonelada en xullo de 2007, a 688 neste momento. Outro fertilizante moi empregado, a urea, a tonelada custaba uns 400 dólares fai un ano, agora hai que pagar case 700?.

A nivel mundial, como media, nos primeiros catro meses de 2008, duplicouse o índice de prezos da FAO dos insumos en comparación co mesmo período no 2007; os prezos en dólares dalgúns fertilizante multiplicáronse máis de tres veces. Os pequenos agricultores de subsistencia dos países en desenvolvemento son sempre os máis afectados polo aumento dos prezos dos insumos.

Os estados economicamente máis vulnerables deberán asumir a carga máis pesada do custo da importación de alimentos e prevese que os gastos totais dos países menos adiantados e de baixos ingresos e con déficit de alimentos aumenten o 37% e o 40%, respectivamente, en comparación co 2007, tras crecer xa no 30% e o 37%, respectivamente, o pasado ano. O aumento sostido dos gastos por concepto de importación de alimentos para ambos os grupos de países vulnerables constitúe un fenómeno particularmente preocupante, xa que, a xulgar polas proxeccións actuais, as súas importacións anuais de alimentos poderían custar catro veces máis que no 2000. En Cuba, anotou Raúl na mencionada intervención: Abonda dicir que para importar o mesmo volume de alimentos que no 2007, o ano pasado, a mesma cantidade, este ano requiriríanse mil 100 millóns de dólares máis, para recibir o mesmo?.

Para evitar, a nivel mundial, un desastre de maiores proporcións, en decembro do 2007 a FAO lanzou a súa Iniciativa relativa ao Aumento dos Prezos dos Alimentos (IAPA), que consiste en proporcionar fondos a produtores dos países máis pobres do mundo a fin de fomentar a produción agrícola durante as próximas dúas tempadas de plantación. En máis de 57 países adoptáronse medidas por un valor de 40 millóns de dólares, que foron integradas en programas xa existentes e harmonizadas con outros esforzos. Con todo, como moi ben expresou o Director Xeral da FAO, ?isto é só un punto de partida e necesitaranse recursos por un valor 40 veces superior (mil 700 millóns de dólares) para poder elaborar un paquete de desenvolvemento máis substancial e completo de face ao futuro?.

Para dar continuidade á iniciativa, en xuño deste ano máis de 4 mil 500 delegados de 181 países, entre eles 43 xefes de Estado e de Goberno e 180 ministros, renovaron o seu compromiso de loitar contra a fame con moito máis afán que ata agora. Prometeuse o achegue de 22 mil millóns de dólares para combatela. Esta cifra é cinco veces superior ao monto total da asistencia oficial para o desenvolvemento que se destinou á agricultura no 2006.

A FAO espera que esas promesas se fagan esta vez realidade e se tradúzan en contribucións financeiras e en especie que cheguen a mans dos pobres do mundo. Pola contra, sinalou Jacques Diouf: ?Se non se adoptan de inmediato as medidas pertinentes, nos próximos 50 anos podería volverse moito máis difícil alimentar á poboación mundial. A poboación aumentará de 6 mil 500 millóns hoxe, a 8 mil 300 millóns no 2030, e case 9 mil 200 millóns no 2050. Todo ese crecemento concentrarase nos países en desenvolvemento. Por conseguinte, será necesario que no 2030 a produción mundial de alimentos aumente en máis do 50% e, no 2050 se teña case duplicado?.

Aos datos anteriores engádese que xunto á poboación urbana diminuirá de feito a das zonas rurais. Isto significa que un número menor de agricultores terá que producir case dúas veces máis alimentos que os que se producen hoxe.

Non se pode obviar que a agricultura mundial terá que soportar a carga do cambio climático. A FAO advertiu que, no caso de que a temperatura soba en máis de 2°C, prevese unha severa redución do potencial mundial de produción de alimentos e poderían diminuír en todo o mundo as colleitas de cultivos fundamentais como o millo. En África, Asia e América Latina a produción podería baixar do 20% ao 40%.

Tampouco se poden obviar os graves fenómenos meteorolóxicos como secas e inundacións que provocarán perdas de colleitas e gando aínda maiores. Por iso o Director da FAO sostén que: ?O cambio climático expón, de feito, un dobre desafío para a agricultura: a adaptación dos sistemas de produción agrícola ás novas condicións agroecolóxicas e a necesidade de axudar a mitigar as repercusións de devandito cambio no mundo no seu conxunto?.

E para rematar, está sobre a mesa á vista de todos: a alza dos prezos da enerxía fósil fará que as fontes de enerxía alternativas adquiran unha importancia cada vez maior. O seu resultado será que a produción agrícola se transfórme en materia prima competitiva para o sector enerxético; case 100 millóns de toneladas de cereais subtraéronse aos mercados de alimentos para destinarse á satisfacción de necesidades enerxéticas. A FAO destacou que os prezos elevados do petróleo e o uso dos recursos agrícolas para o mercado enerxético poden, de feito, introducir un paradigma completamente novo na agricultura mundial; e que se os prezos da enerxía mantéñense altos e a produción de materia prima para o mercado enerxético segue sendo unha actividade economicamente viable, os alimentos seguirán sendo caros.

O compañeiro Raúl Castro alertou xa, que a situación pode mesmo empeorar, aínda que algúns se empeñen en pechar os ollos diante dela e aínda que se fará canto estea ao alcance para que esas adversidades afecten o menos posible, é inevitable que o pobo cubano sufrirá certo impacto en determinados produtos e servizos. Non sen advertir que o imperialismo está facendo mesmo o imposible para ampliar as dificultades, coa absurda aspiración a pornos de xeonllos.

O mundo terá unha soa alternativa, exposta reiteradamente por Fidel: un mundo sen explotación. Cuba ten a súa resposta, dada, precisamente por Raúl, nas súas últimas intervencións que se resume en dúas palabras: Traballar duro.

(Fonte: Xornal Traballadores)