Está Evo en perigo? Antes do referendo revogatorio do 10 de Agosto.
As miñas impresións sobre Bolivia
MICHEL COLLON
Bolivia mudou. Asisto a unha grande recepción na Paz organizada polo embaixador de Cuba. Mojitos, bufé e bailes. Onde estamos? Na sala de festas.... do exército boliviano. ¡Si!, aquel exército que asasinou ao Che.
Bolivia cambiou, pero non todo o mundo lle deséxa o mellor. vin in situ para informarme xunto a outros intelectuais progresistas de distintos países: Frei Betto, Ernesto Cardenal, Ramsey Clark, François Houtart, Luís Britto García, Pascual Serrano... Unhas xornadas de encontros e intercambios con intelectuais, artistas e representantes das comunidades indíxenas de toda Bolivia.
Atopámonos nun momento crítico. Os partidos de dereitas tratan de provocar o separatismo, a fin de obter a separación das rexións ricas do leste. Para desarticular esta manobra, o presidente Evo Morais, a medio camiño do seu mandato, lanzou un referendo revogatorio, unha especie de voto de confianza. Agora, non só volve pór o seu mandato en xogo, senón tamén o de todos os prefectos, incluídos aqueles Departamentos nos que goberna a oposición. Agora son estes líderes de dereitas os que tratan de sabotear o referendo. Témense incidentes...
Veremos quen está detrás destes incidentes, que papel xogan aquí os Estados Unidos, a CIA, así como un moi curioso embaixador e, tamén, Europa...
Un de cada catro bolivianos debe emigrar
Fortes sensacións. En primeiro lugar, a nivel físico. A Paz atópase a 3.600 metros de altitude. O seu aeroporto está a 4.000 metros. Ao chegar, pola noite, faltos de osíxeno, sentímonos a punto do desmaio. Os mozos que nos reciben, moi previsores, ocúpanse da nosa equipaxe e déixannos un tempo para recuperarnos. O primeiro día dedicarase ao repouso, á aclimatación. Curtos paseos a paso lento nunha das máis belas capitais do mundo. Imaxine unha gran depresión rodeada das grandiosas montañas Huayna Potosí (6.094 m) e Nevado Illimani (6.460 m), non moi lonxe do laco Titicaca, o lago navegable máis elevado do mundo. Aquí a auga ferve a 80º e todas as rúas están en pendente.
O que sorprende na Paz, polo menos no inverno, é a suavidade do clima, fresco e asollado. E a dozura dos seus habitantes. En cada lugar recíbennos moi amablemente, cunha especial serenidade. As Indíxenas levan traxes pesados con espléndidos mantones estampados. Así como curiosos chapeus « bóla » negros, marróns ou grises. Ás veces, tamén transportan cargas impresionantes. Os Indíxenas representan dous terzos da poboación.
A importancia das comunidades indíxenas
"Un Indio presidente? A oligarquía branca, racista, aínda non o acepta. », confíanos Evo. En realidade, comecei a comprender toda a riqueza desta herdanza india visitando con amigos bolivianos Tiwanaku, a capital dun antigo imperio Inca...
Estamos sobre unha moi alta meseta do Altiplano, cercado de montañas. Aquí, os indios viven, en condicións difíciles, de agricultura e gandería. Nin unha nube no ceo, un aire incriblemente puro, sente aínda o frío da noite.
Tiwanaku foi unha cidade inmensa, o seu descubrimento apenas comeza. Un centenar de indios da rexión están ocupados a restaurar o templo, unha enorme pirámide en terrazas. Era unha civilización moi avanzada que construía os seus edificios baseándose nun coñecemento fundado na astronomía. crearan unha industria metalúrgica e téxtil. Cultivaban máis de duascentas clases diferentes de millo e catrocentas clases de patacas. Entre elas unha especie que podía conxelarse e seguir sendo comestible ata dez anos despois. O sistema de rega era moi perfeccionado cunha inclinación moi precisa para que as pedras quentasen a auga e impedísenlle conxelarse. Sistema tan perfeccionado, que hoxe, o Ministerio de Agricultura vai reutilizalo para desenvolver a agricultura en terrazas. A auga é escasa e, aquí, un tesouro.
Un vello Indio executa co noso pequeno grupo unha cerimonia ritual, unha clase de sacrificio de pequenos obxectos simbólicos, para celebrar a comuñón co Cosmos e realizar os desexos que solicitamos. Emoción.
Non se trata aquí de glorificar o pasado polo pasado, senón de preservar a memoria e os valores para integralos á nova sociedade. Un xornalista boliviano explícanos a importancia que adquire aquí a comunidade: "É un forte elemento para Bolivia. Mire, segundo as estatísticas internacionais, o campesiño boliviano ten unha renda media de cincuenta dólares ao ano. ¡Poderiamos dicir que está morto! Salvo se se comprénde que a economía comunitaria é a base da nosa vida aquí. »
Resumidamente, unha herdanza preciosa que non se pode perder.
A sorte dos bolivianos cando emigran...
Tamén fortes sensacións en relación coa realidade social deste país. A La Paz, as clases altas viven na parte baixa da cidade, a 3.000 metros, onde se respira máis facilmente. Con todo, as clases baixas viven no Alto, a 4.000 metros de altura. Pequenos comercios, pequenos artesáns, un pouco de gando nas mesetas altas.... En realidade, unha economía bastante limitada.
Sendo o segundo país máis pobre de América Latina, Bolivia sufriu a emigración dun de cada catro dos seus fillos. Por que? Durante varios séculos, esta terra foi unha colonia española. Durante ese período, levaron todos os beneficios derivados das riquezas mineiras, extraídas sobre a base dun traballo inhumano en condicións de semi-escravitude. Durante moitos anos, o seu gas e petróleo só beneficiaron a un puñado de ricos e algunhas multinacionais, sobretodo, europeas. O Norte volveu a saquear ao Sur. Só deixando miseria tras o seu paso.
E os conflitos. Evo Morales, Presidente desde fai dous anos e medio, non caeu do ceo; é o froito de numerosos anos de resistencia obreiras e campesiñas. As comunidades indíxenas sempre foron explotadas, discriminadas e desprezadas pola elite branca e racista, asociada cos EEUU e Europa.
De aí provén a pobreza e o subdesenvolvemento. Pero cando os bolivianos, para sobrevivir, van traballar a Europa, esta trátalles como criminais e encarcéraos. ¡mesmo aos nenos! Evo Morales ousou denunciar a « Directiva da Vergoña » que permitirá a todos os países europeos encarcerar ata dezaoito meses a estes delincuentes, perdón : inmigrantes.
Xusto, antes de realizar esta viaxe, atopei en Bruxelas a uns traballadores inmigrantes latinos. Desde había varios meses loitaban para obter os seus papeis, é dicir, os seus dereitos e a súa dignidade. Fronte a uns ministros completamente xordos, víronse obrigados a pór as súas vidas en perigo: folga de fame, escalada de guindastres de gran altura... En recoñecemento da carta que Evo presentou á U.E., pedíronme transmitir o seu agradecemento ao presidente boliviano. Transmitinllo.
En realidade, cando nos atopamos aquí, cando constatamos a pobreza, os salarios irrisorios, a falta de industria, dámonos conta da razón pola que moitos bolivianos ven obrigados a emigrar. Pero, sen ir tan lonxe, tamén comprendemos a hipocrisía de Europa, que ten gran parte de responsabilidade nesta emigración. Máis adiante volveremos sobre este aspecto...
Que transformou Evo?
Vexamos, en primeiro lugar, o que realizou Evo en dous anos e medio... Nacionalizou o petróleo e o gas. Queren saber por que, nos nosos medios de comunicación, dise cousas boas do Presidente colombiano Uribe e malas de Evo Morais? Moi simple. O primeiro fixo pasar os impostos sobre as multinacionais de 14% a 0,4%. Para facilitar a instalación destas multinacionais, os seus paramilitares expulsaron das súas terras catro millóns de campesiños. O segundo atreveuse a devolver á nación boliviana as riquezas que lle pertencían a fin de combater a pobreza.
Ao nacionalizar os hidrocarburos, Evo multiplicou por cinco as rendas do Estado e dedicou os recursos de aliviar os males máis urxentes: analfabetismo nunha diminución do 80%, volta á escola dunha parte dos nenos que traballaban na rúa, creación de escolas nas linguas indias aymara e quechua (vinte mil diplomados), asistencia sanitaria gratuíta inmediata para a metade dos Bolivianos, pensión Dignidade para os maiores de 60 anos, crédito a cero por cento para produtos como o millo, o trigo, a soia e o arroz. Grazas á axuda de Venezuela, ofrecéronse seis mil computadores, sobre todo a escolas. Grazas á axuda de Cuba, operouse a duascentas sesenta mil persoas dos ollos, que noutros países de América Latina, quedarían condenados á cegueira por ser pobres.
Ademais os investimentos públicos aumentaron, permitindo desenvolver a economía. Bolivia colmou o seu déficit fiscal, reembolsado a metade da súa débeda exterior (de 5 a 2,2 mil millóns de dólares), reconstituiu unha pequena reserva financeira, multiplicando por catro o emprego nas minas e a metalurxia, duplicando a produción e as rendas destas industrias. O PIB industrial pasou de 4,1 a 7,1 mil millóns de dólares en tres anos. Distribuíronse mil tractores a campesiños. Construíronse novas estradas.
En resumo, Bolivia avanza. Non o bastante rápido, din algúns para os que Evo non é bastante duro contra a dereita e os grandes propietarios. É un debate que debe levar entre os que viven alí e poden apreciar a situación, as súas posibilidades, os seus perigos. Sabendo que non basta con dicir "Alí teñen que facer tal ou cal..." para sacar un país da pobreza e a dependencia. Sabendo que é necesario ter en conta a relación de forzas coa dereita que se axita moito e sabotea. Tendo en conta o exército (Todos os seus xefes serán honestos ata o final?).
Outro factor negativo: "A Xustiza permanece completamente corrompida", confioume... o máis alto maxistrado da Paz. "É unha vella caste que se protexe e protexe os intereses dos ricos. É un verdadeiro negocio. Con todo, ameazamos de revogación inmediata a todo xuíz que sexa sorprendido en flagrante delito. Pero é un combate difícil. »
E precisamente, cando me atopaba alí, a Xustiza axudaba descaradamente á dereita intentando impedir mediante unha batalla xurídica a realización do referendo. Pero hai un perigo maior que a Xustiza...
Detrás da dereita, os Estados Unidos preparan unha guerra civil
É o novo truco dos Estados Unidos. Resultando incapaz de gañar unha guerra de ocupación territorial, Wáshington recorre á guerra indirecta, a guerra por intermediarios. Actualmente, a súa estratexia é intentar causar unha guerra civil en Bolivia. Para iso, as provincias controladas pola dereita e que conteñen as grandes propiedades agrícolas vinculadas ás multinacionais así como a maioría das reservas de gas e petróleo, estas provincias multiplican as provocacións para preparar unha secesión.
Persoalmente estudando a acción secreta das grandes potencias para facer estalar Iugoslavia,[1] desexe chamar a atención dos bolivianos, nalgunhas entrevistas: na actualidade, Wáshington esta preparando a transformación do seu país nunha nova Iugoslavia.
Aquí ten os ingredientes da súa acción: 1. Investimentos masivos da CIA. 2. Un embaixador especializado na desestabilización. 3. Fascistas con experiencia. Con estes ingredientes, pode preparar un golpe de estado ou unha guerra civil. Ou os dous.
Primeiro ingrediente. Como en Venezuela, a CIA inviste moito en Bolivia. A través dos seus biombos habituais: USAID, Nacional Endowment for Democracy, Instituto Republicano Internacional, etc. Subvenciónase ás organizacións da dereita separatista de forma abundante. O USAID, por exemplo, financiou a Juan Carlos Orenda, conselleiro do Comité cívico de Santa Cruz de extrema dereita e autor dun plan que prevía a división desta provincia.
Pero tamén das organizacións máis discretas encargadas de sementar a confusión e preparar unha propaganda anti-Evo. Na universidade San Simón de Cochabamba, a Fundación do Milenio recibiu 155.000 dólares para criticar a nacionalización do gas e defender o neoliberalismo. Trece mozos dirixentes bolivianos de dereita foron invitados a seguir formacións en Wáshington: 110.000 dólares. Nos barrios populares do Alto, USAID pon en marcha programas para "reducir as tensións nas zonas propensas a conflitos sociais". Léase: desacreditar a organización social de esquerda.
En total, pagáronse varios millóns de dólares a todas clase de organizacións, entre as que se contaban grupos estudantes, xornalistas, políticos, maxistrados, intelectuais, homes de negocios. O partido popular español, ao redor de José María Aznar, participa nas manobras.
Segundo ingrediente. De onde vén Philip Goldberg, o actual embaixador de Estados Unidos en Bolivia? De Iugoslavia. Onde acumulou unha rica experiencia sobre o xeito de facer estalar un país. De 94 a 96, traballou en Bosnia para o embaixador Richard Holbrooke, un dos estrategos na desintegración. Logo, fomentou os desordenes en Kósovo e a escisión entre Serbia e Montenegro. Un experto, como se lle chama... E non inactivo.
Como o di o xornalista arxentino Roberto Bardini: "O 28 de xuño pasado foi detida no aeroporto da Paz a estadounidense Donna Thi, de 20 anos e proveniente de Miami, por intentar ingresar con 500 cartuchos calibre 45 que declarara na aduana como "queixo". Na terminal aérea esperábaa a esposa do coronel James Campbell, xefe do grupo militar da embaixada de Estados Unidos en Bolivia. O representante diplomático norteamericano, Philip Goldberg, interveu inmediatamente para xestionar a liberdade da muller e declarou que se trataba de "un erro inocente". A munición, dixo o funcionario, estaba destinada para "deporte e adestramento". En marzo de 2006, outro cidadán estadounidense, Triston Jay Amero, alias Lestat Claudius, un Californiano de 25 anos, portador de quince documentos de identidade diferentes, fixo estalar trescentos quilos de dinamita en dous hoteis da Paz. »[2]
Por que se exportou a Goldberg dos Balcáns a Bolivia? Para transformar, estou seguro, este país nunha nova Iugoslavia. O separatismo é un método favorecido polos Estados Unidos para renovar o control de riquezas naturais ou rexións estratéxicas cando os Gobernos se móstran demasiado independentes, demasiado resistentes ás multinacionais.
Terceiro ingrediente. Fascistas con experiencia. En Bolivia, Goldberg sostivo abertamente e colaborou con homes de negocios croatas á cabeza da secesión. Especialmente, Branko Marinkovic, membro da Federación dos empresarios libres de Santa Cruz (provincia secesionista). Enorme propietario de terras, Marinkovic extrae tamén as cordas de Transporte de Hidrocarburos Transredes (que traballa para Shell). Administra os seis mil quilómetros de tubaxes de gas e petróleo que conducen a Chile, Brasil e Arxentina.
E cando esta xente veu de Croacia? É necesario recordar que, durante a Segunda Guerra Mundial, Hitler instalou unha Grande Croacia fascista onde os seus colaboradores, os Oustachis, crearon os campos de exterminio (incluído o especia para nenos!), perpetrando un xenocidio horrible contra os Serbios, os xudeus e os xitanos.[3] Tras a súa derrota, a Igrexa croata e o Vaticano organizaron, os Ratlines, zonas de fuga dos criminais fascistas croatas (e de Klaus Barbie). De Croacia a Austria, logo a Roma. E de alí cara a Arxentina, Bolivia ou os Estados Unidos. [4]
Establecendo que Franjo Tudjman e os dirixentes da "nova" Croacia, nacida en 1991, rehabilitaron aos antigos criminais croatas da Segunda Guerra Mundial, quixese saber se o Sr. Marinkovic rexeita todo este pasado ou se, simplemente, emprega os mesmos métodos alí onde se atopa agora. En canto aos Estados Unidos, sábese que recuperaron e reciclaron cantidade de criminais e espías nazis da Segunda Guerra Mundial. As redes, iso sempre serve.
O que se oculta detrás o separatismo
Aquí, todos os ingredientes están listos para facer estalar Bolivia... Os dólares da CIA, máis os expertos na provocación de guerras civís, máis os fascistas reciclados en businessmen. Unha guerra civil que serviría ben os intereses das multinacionais, pero que a opinión internacional debe absolutamente impedir. Os propios bolivianos teñen o dereito a decidir da súa sorte. Sen a CIA.
Xa que unha secesión só serviría á elite. O escritor brasileiro Emir Sader acaba de escribir moi precisamente: "Unha das novas modalidades que asume o racismo hoxe día é o separatismo, forma de intentar delimitar territorios da raza branca, apropiándose privadamente de riquezas que pertencen á nación e ao seu pobo. Xa coñeciamos eses intentos baixo a forma de barrios ricos que buscan definirse como alcaldías propias, para que os impostos que son obrigados a pagar por unha banda -a que poden encubrir - das súas inmensas riquezas queden para aumentar os beneficios dos seus barrios atrincheirados, detrás dos cales buscan illar e defender -con seguridade privada, desde logo - as súas formas privilexiadas de vida.". (...) O referendo separatista é expresión oligárquica, racista e económica porque queren seguir usufructuando das riquezas de Santa Cruz para o seu propio beneficio e porque os oligarcas queren, ademais, impedir que o goberno de Evo Morales continúe co proceso de reforma agraria e que se estenda por todo o país. »[5]
Esa autonomía, en efecto, quere dicir que os Brancos ricos que controlaron Bolivia desde sempre, néganse a ser controlados pola maioría, non branca, do Oeste. Cando se fala de autonomía, Evo Morais responde: "Falemos de autonomía, non para a oligarquía, senón para os pobos que permanentemente loitamos. Estes grupos (separatistas) eternamente estiveron no Palacio e que perderon os seus privilexios, gobernaron e permitiron que se saqueara o noso país, os nosos recursos naturais, así como a privatización de empresas, incluídos recursos básicos e agora expón este sistema que demostra o seu verdadeiro interese: o control económico".
Pero non só son os Estados Unidos que hostigan a Bolivia...
A hipocrisía de Europa: quen provoca « toda a miseria do mundo »?
Perseguindo aos sen-papeis, Europa deféndese presentando o argumento « Non podemos acoller a toda a miseria do mundo ». A non? Pero, se en realidade, esta miseria, ¡son vostedes quen a creou! ¡Os seus Carlos V, os seus Luís XIV, os seus Elizabeth I, os seus Leopoldo II e outros grandes colonizadores que masacraron a estes « salvaxes » para roubar as súas riquezas! E ata o día de hoxe, as súas empresas mineiras, agrícolas e doutra índole, non cesaron de apropiarse das materias primas sen pagalas, deformando a economía e bloqueando o desenvolvemento local. Non será Europa a que ten unha Débeda que reembolsar ao Sur?
Só no pasado? Nos medios de comunicación, os responsables europeos adoitan afirmar que, hoxe en día, desexan o desenvolvemento de América latina e do terceiro mundo...
« Totalmente falso », confíame Pablo indignado. Pablo representa a Bolivia nas negociacións comerciais entre América latina e a Unión Europea: « Bolivia sempre lle manifestou á Unión Europea que non negociaría un Tratado de Libre Comercio no marco do Acordo de Asociación CAN UE. No período previo ao comezo das negociacións aclaramos os nosos puntos de diferenza sobre Servizos, Investimentos, Propiedade Intelectual e Compras publicas. A Comisión Europea díxonos que durante a negociación negociariamos estes puntos. Que eles a diferenza de "outros" non ían impor un formato único. Con todo, na reunión que sostivemos con Peter Mandelson, Comisario da Dirección de Comercio da Comisión Europea, no marco do cume ALC-UE en Lima, díxonos de forma tallante e imperativa: "isto é un Tratado de Libre Comercio, ou o aceptan ou quedan fóra da negociación". Persoalmente respondinlle que non nos auto excluríamos e que nós seguiriamos ata o final defendendo os nosos puntos de vista xa que por exemplo, non compartimos a súa proposta de baixar aos nosos aranceis para case todos os nosos produtos, porque Bolivia ten moitas industrias que debe desenvolver como as do aceiro, o plástico e o papel que necesitan de mecanismos de protección arancelaria da mesma forma que o tiveron as industrias nacentes de Europa no seu momento. »
En efecto, Europa móstrase totalmente dominante e arrogante. Pretende impor a todos os países de América latina e do Caribe o cesamento das subvencións que poderían permitir o desenvolvemento dos produtos locais, a supresión dos dereitos de aduanas ás importacións (¡pero rexeita facer o mesmo no seu propio territorio!), a supresión de todos os límites para as exportacións europeas (que rexeitan o revés), a transferencia sen límites da man de obra europea cualificada, a modificación de todas as leis de protección das economías locais.
Ademais, a privatización de todos os servizos, bens e empresas dos Estados. Xa no ano 2000, 46% das 500 maiores empresas de América Latina e do Caribe, eran estranxeiras.
Por outra banda, a U.E. pretende impor patentes sobre o vivo (Bolivia goza dunha biodiversidade moi cobizada polas multinacionais químicas e farmacéuticas). Pero o vivo, e tamén a auga, non son bens esenciais para a supervivencia? Non son un patrimonio que debería permanecer en mans daqueles que sempre o protexeron e utilizaron de boa fe?
En definitiva, a U.E. quere impor Tratados totalmente desequilibrados que matarán ás empresas bolivianas. Todo o que busca, é que as empresas europeas poidan invadir libremente os mercados. Entón arruinar estes países, a orixe da emigración. Un sistema absurdo, non?
Quen escolle a inmigración e porqué?
mencionei que Europa expulsaba os emigrantes latinos. Non é exacto. Non trata a todos os inmigrantes do mesmo xeito.
Por unha banda, a patronal europea importa os mellores cerebros do terceiro mundo, así como os enxeñeiros cualificados. Mal pagados para aumentar os beneficios das sociedades. É o que Sarkozy e outros denominan « inmigración selectiva ». O dono selecciona os que terán a sorte de traballar para el. Pero esta fuga de cerebros priva ao terceiro mundo dos profesionais que formou (a gran custo) e que son necesarios para o seu desenvolvemento. Outra forma de saqueo.
Por outra banda, Europa tamén acolle a inmigrantes non cualificados. Deixándoos sen papeis, e xa que logo, sen dereitos, obrígalles a vivir con medo, a aceptar salarios e condicións de traballo que constitúen un retroceso social. É un bo método para dividir e presionar aos outros traballadores. Así é como se constrúe a « competitividade » desta virtuosa Europa. A forma de tratar os sen-papeis non se coñece como un erro, senón dun dos métodos esenciais dun sistema egoísta e explotador.
En resumo, Europa ten saqueado a América Latina e continúa facéndoo. Impídelle alimentar aos seus fillos. Pero cando estes ven forzados a emigrar, encarcéraos. E, ademais, atrévese a ofrece leccións de democracia e moralidade ao resto do mundo.
chegou a hora
Non puiden permanecer moito tempo en Bolivia, pero este pobo impresionoume profundamente. Recordo os milleiros de manifestantes que descendían, ese domingo, cara ao centro da Paz, en microbús, coches ou taxis abarrotados, Indios e Brancos, do máis claro ao máis escuro.
Con esa calma asombrosa, que lles caracteriza e con moito menos ruído que en calquera manifestación do mundo. Cunha determinación simple e nobre. E nos seus ollos, unha evidencia: chegou a hora de pór fin a séculos de humillacións, chegou a hora da dignidade para todos, chegou a hora de facer desaparecer a miseria.
E recordaba a estes amigos sen papeis de Bruxelas, manifestante eles tamén polo seu futuro e a súa dignidade. O problema é obviamente o mesmo, en Bruxelas e na Paz: a quen deben servir as riquezas dun país? E se este problema non se soluciona na Paz, millóns de persoas sen papeis seguirán golpeando as portas de Europa.
E mañá?
Como isto evolucionará? Para o 10 de agosto, un instituto de sondaxes Prol USA anuncia a vitoria de Evo por 60%. Como a maioría dos meus interlocutores na Paz. Algúns temían, pola contra, a influencia do problema da inflación e o encarecemento da vida. Outros temen que a dereita lance provocacións violentas para impedir o referendo.
Como sexa, o referendo solucionará nada, nin nun sentido, nin noutro. Evo Morales estará aínda ante o mesmo problema: o Goberno é de esquerda, pero non controla a economía do país, nin os medios de comunicación (en mans dos grandes propietarios e da multinacional española Présa), nin as universidades, nin a Igrexa que está á beira dos ricos, como sempre neste continente. Non se pode facer todo en dous anos e medio. Pero, para avanzar, Evo deberá conseguir mobilizar máis as masas populares. A súa única forza.
En calquera caso, despois do referendo, a pregunta seguirá sendo a mesma: as riquezas do país deben servir para enriquecer aos ricos e ás multinacionais ou para desenvolver o país e para superar a pobreza?
Para cortar esta cuestión á súa vantaxe, os Estados Unidos están listos a todo. E o movemento progresista internacional? Como reaccionará contra a desinformación e a preparación dunha guerra civil?
A resposta depende de todos nós.
Michel Collon
A Paz - Bruxelas
Agosto de 2008
Traducido por Patricia Parga-Veiga e Mila Marcos para Investig'Action
Dispoñible tamén en francés e en inglés :
[1] Proba-medio de comunicación Iugoslavia e Kósovo, http://www.michelcollon.info/arquives_testm.php
[2] Roberto Bardini, o embaixador da secesión, tradución francesa volta a ver B.I., nº 133, xuño de 2008.
[3] Michel Collon, O xogo da mentira, Hiru, Hondarribia, 1999, p. 184
[4] Operación Ratlines, documental de David Young amargo Chanel 4 TVES, 1991. Citado no Xogo da mentira, p. 194.
[5] CEPRID, a CIA alí a oligarquía en contubernio contradixo a Bolivia, ww.nodo50.org/ceprid/spip.php?article169
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
TODAS As FORMAS
Marcos Domich
hai anos un círculo xuvenil de esquerda en Cochabamba, que regularmente se reunía nunha chichería. Ao influxo da boa chicha discutían de todo, mesmo de filosofía. Acabaron por nomear á chichería ?O 18 brumario?. Nunha das frecuentes tidas un deles sostiña as teses de Avenarius e Mach e afirmaba que a vela que tiña á fronte non existía, que o que existía era ?a sensación da vela?. Os outros, moi dialécticos e materialistas, replicábanlle que a vela ?era unha realidade existente fóra da conciencia?. Tan acalorada foi a discusión que interveu a señora chichera temendo pola orde da súa venda. Dirixíndose ao idealista subxectivo díxolle: ?!Ai¡ rapaz, como vas dicir que a vela non existe; ¡a ver, pon o dedo!? O sentido común impúxose de xeito veloz e concluínte.
Un cálculo peor que o do idealista subxectivo da chichería domina agora a uns dereitistas en franco estado de confusión mental. Non queren o referendo revogatorio e acoden a calquera argumento por disparatado que sexa e acaban por ignorar, esnaquizar e aniquilar, a legalidade vixente. Seguro que non leron o ?18 brumario de Luís Bonaparte?, pero por instinto, por olfacto de clase, están repetindo a frase que Marx puña en beizos da burguesía francesa: ?¡Acabar con esta legalidade que nos está matando!?. ?Acabar con este referendo que nos está afogando? replican como eco os aceiteiros do Oriente case 150 anos despois. Non ven as caixas cadradas das urnas, ven cadaleitos.
A opinión pública nacional e tamén a internacional están informadas ata o cansazo que Evo e forzas políticas e sociais que o apoian consideran que hai que esgotar as formas democráticas de confrontación, da loita en curso. Xa escribimos con meridiana claridade que esta pode ser a última oportunidade que se concede á dereita, aos violentistas de sempre, para que o sangue non chegue ao río. Pero o desespero liquida a comprensión e nese estado de confusión, cando se esgotou a lucidez, cando a ignorancia e a terquedade nublan a razón, calquera desenlace é posible.
Se esnaquizaron a legalidade (referendos ilegais, desacatado as leis, bloqueado o referendo; desinformación e mentira por todo lado) que debe facer a esquerda, o pobo organizado? Armar o crebacabezas descomposto? Sería unha bobada total. O único que queda é meter en cintura os revoltosos e prepararse para devolver golpe por golpe. Niso consiste dominar todas as formas da loita política.
Pero hai algo que aclarar. Hai unha premisa. O apoio a Evo Morales é un apoio a unha xestión de cambio, convertida en imperativo histórico. Hai esperanza de que o cambio sexa cada vez máis profundo e máis preciso nos seus alcances. Que sexa un cambio para adiante. Nese sentido parécenos que facer da traxectoria e da vida de Evo unha haxiografía e non un elemento da propaganda do cambio progresista e avanzado que preside, entraña certas regas que é mellor conxuralos a tempo. Insistimos en que un éxito rotundo no referendo debe converterse na panca que axude a remover os erros, que axude ao esperado ?golpe de temón?.
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
29-07-2008
Evo Morais denuncia dúas semanas antes do referendo que EEUU está financiando a campaña da oposición
Pascual Serrano
Rebelión
O presidente boliviano Evo Morales, na súa intervención na Paz no acto de apertura do Encontro de Intelectuais e Artistas do Mundo pola Unidade e Soberanía de Bolivia, destacou o momento importante que vive o seu país. Aclarou que ³o proceso de transformacións xestarase non porque queira Evo Morales ou o goberno, senón porque son reivindicacións históricas do pobo boliviano².
Cando se cumpren dous anos e medio da súa chegada á presidencia, Evo denunciou que ³é imposible que algúns grupos e oligarquías poidan deixar voluntariamente os seus privilexios e entendan a necesidade dunha igualdade². ³Agora expómonos que o poder sexa do pobo e non dalgúns grupos e familias², engadiu. Morales sinalou tamén que cando foi elixido presidente pensaba que iso se ía a acabar felizmente, con todo, agora sentía que iso é un proceso que necesita tempo.
Respecto ao evento que se inauguraba afirmou que se requiren encontros como estes, nos que pobos que loitan pola súa liberación vexan de perto como é este proceso de cambio².
Cun panorama nos que a grande maioría dos medios de comunicación do país pertencen a poderosos grupos económicos privados que están en constante campaña contra o seu goberno, Evo cualificou de ³terrorismo mediático² a situación que se está vivindo. Como pequena mostra recordou a anécdota de que cando, dous días antes, chegaba ao aeroporto da Paz, onde lle esperaba unha caravana de partidarios aos que se uniron espontaneamente moitos bolivianos, unha radio informou ás poucas horas que ³o pobo enfrontouse a Evo² á súa chegada á capital.
Ante case un centenar de intelectuais procedentes de numerosos países de América Latina, Europa e Estados Unidos, tamén fixo recapitulación dos logros da súa presidencia, e preguntouse ³canta prata destinaban fai dous anos os gobernos en gastos reservados, canto subira agora o salario mínimo e cantos anos levaban sen aumentar². ³Este cambio moléstalle a moitos grupos², rematou.
Morales informou que os ingresos fiscais das alcaldías aumentaran un mil por cen co seu goberno, o que supuña dispor de máis recursos públicos para os cidadáns. Mentres tanto, o soldo do presidente recordou que se diminuíu de 40.000 bolivianos a 15.000 mensuais (aproximadamente 1500 euros), e ³non tería inconveniente en baixarmo a 5.000 bolivianos (500 euros), porque a cultura indíxena é a da austeridade, a de servir ao pobo que é moi diferente de servirse do pobo².
Evo Morales tamén explicou que, ³ata agora, algúns presidentes procedían das universidades, o meu é unha orixe da loita sindical, comunal, a loita social. Todo era loita pola igualdade social, mentres outros se formaron pensando no seu propio interese, poucos profesionais e militares que aprenderon nas súas universidades fixérono para servir á patria².
Seguindo co seu repaso á economía do país, tamén aclarou que desde os anos corenta non había superávit fiscal en Bolivia, e recordou que ³ata agora a situación era de ter que recorrer a préstamos do FMI e do BM que chegaban condicionados ás privatizacións e á loita contra o terrorismo, que non era outra que o combate contra os movementos sociais². ³No anos 2006 engadiu- achegáronlleme algúns funcionarios do BM e do FMI, díxenlles que se querían axudarnos e se querían prestar diñeiro poden facelo, pero non imos aceptarlles ningunha proposta nin programa económico².
Morales tamén fixo memoria da súa chegada á presidencia: ³dábanme catro ou seis meses algúns grupos oligárquicos, logo viron que non ía ser fácil e dixeron que había que facer algo, intentaron crear un conflito económico, un corralito bancario é o que intentaron. Para iso especularon con algúns produtos para botar a culpa a Evo Morales. Agora hai problemas con algúns produtos, como o trigo, pero iso sucede en todo o mundo, pero outros alimentos, como o aceite, hai abondo no noso país, e son algúns produtores quen o venden fóra por baixo do seu prezo para desabastecer ao país².
Ante a conxuntura preelectoral que se vive en Bolivia, onde o presidente, o vicepresidente e oito prefectos (gobernadores) sométense a un referendo revogatorio, o líder boliviano denunciou que Estados Unidos está pagando cuñas publicitarias en contra do seu goberno. Fai algúns días o presidente boliviano presentou ao secretario adxunto de Estados Unidos para o Hemisferio Occidental, Thomas Shannon, diversa documentación que demostraba as súas acusacións. ³Todo polo delito deste goberno de buscar a igualdade², engadiu.
³Eu cría engadiu- que sendo presidente deixarían de acusarme de terrorismo e narcotráfico, pero hai pouco, a CNN volveu acusarme diso. Ou me acusan de mandar un atentado con dinamita, ou din que Evo Morales vai quitar a propiedade privada².
³Os medios e o precepto de Cochabamba continuou- din agora que cando os funcionarios vaian polas casas substituíndo as lámpadas incandescentes por outras de baixo consumo, o goberno vai tomar nota do número de televisores que ten cada familia². ³Por agora, non quitamos ningún televisor², rematou ironicamente.
Ao final da súa intervención, Morais afirmou que ³podemos atrasarnos ou equivocarnos, pero non haberá traizón, porque esa loita dos nosos avós, dos movementos sociais non pode ser en balde².
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ante o referendo revogatorio do domingo 10 en Bolivia
Un paso adiante ou dous atrás?
Dúas opcións están expostas ante o referendo revogatorio que terá lugar en Bolivia o vindeiro domingo 10 de agosto: dunha parte, a continuidade do proceso de cambios que se iniciou a partir da ascensión presidencial de Evo Morales hai máis de dous anos e medio; doutra, a regresión ás políticas neoliberais fracasadas no pasado recente pero que pretenden ser recicladas polos redutos da oligarquía local en contubernio coas transnacionales e o poder imperial de Estados Unidos.
A primeira acha o seu fundamento na recuperación dos recursos naturais, o alcance universal da campaña de alfabetización, a asistencia social aos cidadáns da terceira idade mediante a implantación da chamada Renda Dignidade , o significativo incremento da área social da economía produtiva, a apertura de novos hospitais e a notable ampliación dos servizos de saúde, a creación de fontes de emprego e a promoción de xustiza para os pobos orixinarios, por só citar algúns fitos do Goberno encabezado por Evo.
Para facer prosperar a opción contraria terían que responder negativamente máis do 53,74 % dos electores á pregunta: "Vostede está de acordo coa continuidade do proceso de cambio liderado polo presidente Evo Morales Ayma e o vicepresidente Álvaro García Linera ?", o cal parece improbable, de acordo con diversas enquisas que anticipan resultados favorables á dupla gobernamental nunha orde que varía do 55 ao 62%.
Ademais de ponderar os incuestionables logros socioeconómicos da última etapa, moitos bolivianos están conscientes, ou polo menos intúen, que a discontinuidade da actual xestión implicaría a agudización da brecha entre os ricos e os pobres; a restauración do dominio absoluto do capital privado; e a desprotección de amplos sectores da poboación que quedarían a mercé das leis cegas do mercado.
Unha fractura de tal natureza podería sumir ao país na fragmentación e a ingobernabilidade, debido á crise de credibilidade e liderado dos partidos políticos tradicionais e ao fundamentalismo descentralizador da burguesía parapetada detrás de certos poderes rexionais, os chamados Comités Cívicos que a imaxe e semellanza do existente en Santa Cruz, máis que oposición, fixéronlle a guerra aos movementos sociais, aos pobos orixinarios e ao Presidente boliviano.
Os medios que responden á oligarquía reaccionan ante a inminencia do escrutinio do domingo de xeito diverso, aínda que baixo o común denominador de levar ás audiencias mensaxes antigubernamentales. O pasado mércores A Razón, diario de circulación nacional, publicou un editorial asinado por William Kushner onde admitía percibir "que a oposición non pode co referendo, que se escapa a berros da derrota", pero á vez introducía unha nota de terror ao sentenciar como se ignoran as consecuencias que os resultados, en calquera caso, poden traer para a democracia e para o propio Goberno".
Desde Santa Cruz, un dos bastións das elites conservadoras desde onde se pretende presentar a loita de clases baixo a falaz idea dun conflito rexional, un dos editorialistas do diario O Deber ese mesmo día escribía: "Se o Presidente fose capaz de quedar só na súa casa, coa fiestra aberta, o vento leve da mañá incipiente e a mesa rebosante de diarios. Se repasase cada título, cada texto, cada foto e soubese que son como o espello que inexorablemente devolve a realidade. Se pasase horas fronte a eles e tivese a valentía interior de comprendelos ?de comprenderse-? e de recapacitar. Se máis tarde puidese someterse á tortura dos vídeos que lle van a mostrar as imaxes duras da TV e estalase en rifa contra si mesmo. Se revisase os últimos anos da súa vida e admitise que se equivocou, que foi inxusto, arbitrario, soberbio, lixeiro e caprichoso?". Toda unha obra mestra da insidia que paradoxalmente se converte en proba irrefutable do terrorismo mediático que se cerneu de forma contumaz e sistemática contra o mandato da maioría que levou a Evo á primeira magistratura en xaneiro do 2006.
A todas estas non se pode obviar o papel inxerencista de Estados Unidos. Días atrás, en vésperas de reunirse co Presidente boliviano, Thomas Shannon, subsecretario de Estado de EE.UU. para América Latina dixo: "Recoñecemos que Morales é o político máis popular de Bolivia, pero non sabemos que facer para demostrarlle que non queremos que o seu Goberno caia". Non poucos analistas puxeron en dúbida esta afirmación e considerárona unha mera finta. De feito un día antes de que o embaixador Philip Golberg se reincorporáse ao seu posto na Paz en xullo pasado, funcionarios da sede diplomática reuníronse co prefecto de Beni, Ernesto Suárez , un dos aliados dos "cívicos" cruceños. O mesmo Golberg foi unha presenza constante en Santa Cruz, cidade á que viaxa con inusitada frecuencia.
Mentres, Wáshington puxo en dúbida a renovación das preferencias arancelarias a Bolivia en virtude da loita contra as drogas ?un programa coñecido polas siglas ATPDEA? e que mantén desde hai dous anos en suspenso o acceso do país suramericano aos 600 millóns de dólares dos fondos da denominada Conta do Milenio, administrados por unha corporación creada polo goberno norteamericano a tenor cun acordo do Cume de Monterrey sobre Financiamiento para o Desenvolvemento.
O referendo revogatorio tamén porá a proba aos prefectos departamentais, varios deles partidarios do restablecemento do modelo entreguista e neoliberal. As enquisas conceden posibilidades de ratificación dos seus mandatos aos de Potosí, Pando, Santa Cruz e Beni, e pon en dúbida aos de Cochabamba, A Paz, Tarija e Oruro.
En todo caso, o día despois será decisivo para despexar o futuro inmediato dun proceso que por primeira vez na historia boliviana apostou pola plenitude soberana e a xustiza social.
PEDRO DE LA HOZ
pedro.hg@granma.cip.cu
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
09.08.2008
Embajador Alvarado
Bolivia se acerca a su segunda y definitiva liberación
Manifestó sentirse seguro de la victoria y ratificación del Presidente, con un apoyo superior al 60%; así como serán revocados varios prefectos de la oposición.
Caracas, 09 ago. Tribuna Popular/ABN.- El despertar del pueblo boliviano llevará a nuestro país a su segunda y definitiva liberación, por eso es de vital importancia la solidaridad con Bolivia y con el hermano Evo Morales, por ser un líder que representa los intereses de un pueblo víctima de la discriminación y explotación de forma inhumana, desde la época colonial.
Fueron las palabras del embajador de Bolivia en Venezuela, Jorge Alvarado, durante su participación en la ³Marcha Solidaria en apoyo a Evo Morales², desarrollada en Caracas este sábado 9 de agosto.
³Estamos a pocas horas de la celebración del referendo revocatorio en Bolivia. Un proceso electoral trascendental, no sólo en el plano político boliviano, sino también de gran importancia para los pueblos latinoamericanos que despertaron y buscan su reindependencia², manifestó Alvarado.
Mientras llega el referendo, la oligarquía boliviana sigue entorpeciendo y tratando de impedir que Evo lleve adelante las transformaciones estructurales y políticas profundas, que sólo buscan consolidar el proceso de cambios.
³La oligarquía y los comités cívicos de la llamada Media Luna, con el apoyo de sus prefectos, se encuentran actualmente en huelga de hambre, violando la Constitución nacional, que prohíbe cualquier evento de esta naturaleza durante las 48 horas previas a un proceso electoral², detalló.
Agregó que después del referendo, estos sectores seguirán oponiéndose a la aprobación de la nueva Constitución política del Estado, y a la redistribución de las tierras de manera equitativa, bajo el principio de que ³la tierra es para quien la trabaja².
No obstante, informó que la situación en su país se encuentra más calmada, puesto que ya no existe ningún bloqueo de camino por parte de la Central Obrera Boliviana (COB).
³La COB suspendió sus medidas de presión y por eso esperamos que el proceso se desarrolle en tranquilidad, armonía, y en pro de solucionar nuestros problemas, mediante la vía democrática, sin enfrentamientos ni derramamientos de sangre², comentó el embajador.
En relación a los posibles resultados de este domingo, manifestó sentirse seguro de la victoria y ratificación del Presidente, con un apoyo superior al 60%; así como serán revocados varios prefectos de la oposición.
Finalmente, el embajador destacó que este sábado son dos las concentraciones en apoyo a Evo Morales.
³La primera comenzó en Plaza Venezuela y se dirige a la plaza Francia en Altamira, donde nos esperan nuestros compatriotas del Partido Socialista Unido de Venezuela (Psuv) del Área Metropolitana. Allí iniciaremos otra marcha hasta la Embajada de Bolivia², puntualizó.
Marcha solidaria en apoyo al Presidente Evo Morales realizan en Caracas
Este sábado se está realizando una marcha solidaria, en la capital venezolana, en apoyo al Presidente de Bolivia, Evo Morales, en el marco del referendo revocatorio, para ratificar en sus cargos al Presidente de la República y a ocho prefectos, actividad prevista para este domingo en el hermano país suramericano.
En la manifestación participan la Cumbre Indígena, el embajador de Bolivia en Venezuela, Jorge Alvarado Rivas, miembros del Partido Socialista Unidos de Venezuela (PSUV), del Partido Comunista de Venezuela PCV, Patria para Todos PPT, entre otros y demás agrupaciones solidarias al gobierno boliviano.
La movilización, que se inició desde tempranas horas de este sábado, partió de la Plaza Venezuela hacia la Plaza Francia en Altamira, al este de la capital. Allí se concentrarán para trasladarse hasta la sede de la embajada de Bolivia.
El embajador boliviano expresó que el referendo es de vital importancia para Latinoamérica y el mundo; ³para los pueblos que estamos despertando de nuestra segunda y definitiva liberación².
Por su Parte, la ministra del Poder Popular para los Pueblos Indígenas, Nicia Maldonado, indicó: ³Lo que estamos viviendo hoy es histórico, lo que se va a realizar mañana en Bolivia es parte de una gran batalla que estuvo pendiente en el camino histórico de liberación que emprendiera nuestro gran Libertador Simón Bolívar².
