sexta-feira, 25 de julho de 2008


EDITORIAL: 'Mandela, un exemplo'
Blog de José Carlos Rodríguez sobre a figura de Mandela en África
A prensa surafricana teme que o legado do líder se perda
Carisma interior, liderado global
"O máis próximo a un santo secular"
CARMEN
UMBÓN BARCELONA
Xenio e figura. No seu 90° aniversario, Nelson Mandela, líder indiscutible de Suráfrica
a pesar da súa senectude, icona da política mundial e, sen ningunha dúbida,
o político vivo máis respectado do mundo, non deixou onte pasar a
ocasión de fustigar a desigualdade económica e a mal repartición da riqueza
que sofre o seu país. Loitador incansable pola dignidade humana, o ancián
dirixente ve como 14 anos despois do desmantelamento do apartheid, o seu
grande legado de progreso e reconciliación periga.
Na súa aldea natal de Qunu, rodeado de toda a súa familia, Madiba (nome tribal
de Mandela) difundiu unha mensaxe radiotelevisada na que sinalou algúns dos
problemas que afectan ao seu pobo. "Hai moitos ricos en Suráfrica que
poderían repartir a súa riqueza cos que non tiveron a sorte de saír da
miseria". "O noso pobo navega cara á pobreza", sentenciou tras
coñecer as cifras gobernamentais difundidas o xoves, que fixan a mellora
económica mensual do 10% da poboación máis desfavorecida en apenas 15,5
euros ao mes desde 1994, mentres que o 10% dos máis ricos, dispón
agora de entre 5.000 e 8.000 euros máis.
E non é só a pobreza. Crimes, roubos e asaltos aumentaron nos
últimos anos ata converter ao país no máis violento do mundo (séguelle
Brasil). No 2002, rexistráronse 11,8 asasinatos por cada 100.000
habitantes.
En maio pasado sumouse ás desgrazas un brote de xenofobia contra
inmigrantes e refuxiados africanos doutros países. E ademais a sida. Un
azoute para o continente que afecta a 4,5 millóns de surafricanos sobre unha
poboación total de 46.923.000 e que se cebou na propia familia de Mandela.
Por iso é polo que o seu principal interese agora sexa a loita contra esta enfermidade..


INTELIXENCIA E XENEROSIDADE
Nas longas noites dos 27 anos que pasou en prisión, o cerebro
privilexiado de Mandela urdía con intelixencia e xenerosidade as fórmulas
políticas necesarias para enfrontarse ao réxime de segregación racial que
a minoría branca instaurara en Suráfrica. Que se puidese acabar co
apartheid era naquela época tan improbable, tan remoto, que só el ousaba pensalo.
Nos anos 60, 70 e 80, os analista políticos mundiais auguraban que ao
réxime non lle quedaba moito tempo de vida. Pero todos estaban seguros de que
o seu derrube provocaría as matanzas máis sanguentas das ocorridas en África
desde os anos 50.
Sustentada economicamente sobre os seus enormes xacementos de ouro e pedras
preciosas, Suráfrica gozara durante a primeira metade do século XX
do nivel de vida máis alto do continente, por encima ata do da
Alxeria francesa.
E a segregación e a explotación racial que sempre imperaran legalizáronse en 1948 cun conxunto de leis e decretos que consagraron a
supremacía branca apoiándose nun armazón legal sen precedentes. Así
naceu formalmente o apartheid.

NATUREZA PERVERSA
Vinte anos despois, máis aló de cuestións morais, aquela situación
estaba rematando, basicamente pola perversa natureza do apartheid e polo
auxe que as loitas antisegregación alcanzaran. Foron os anos de crecemento
e influencia do Congreso Nacional Africano (CNA, fundado en 1912)
e do seu líder indiscutible, Nelson Mandela.
A humillante exclusión de toda a poboación negra --o 80% do total de Suráfrica--,
as vexacións xeneralizadas e a brutal represión de quen se opuñan a ela non daban saída ás tensións sociais. As loitas e as
revoltas sucedéronse nun clima de rexeitamento internacional e illamento
do réxime ata 1989. Ese ano, Mandela atopou, por fin, un antagonista á
súa medida. A valentía do bóer Frederik Willem de Klerk, presidente entre
1989 e 1994 (sucesor do duro Pieter Willem Botha), foi determinante para o
desmantelamento do apartheid.
Salvando as distancias, De Klerk foi o Adolfo Suárez de Suráfrica, un
home capaz de comprender que o vello modelo racista non podía seguir
existindo e de aceptar a lóxica de Mandela. Hai quen di que non só se respectaron, senón que chegaron a ser amigos. Catro anos máis tarde, en 1994,
un Mandela triunfante converteuse no primeiro presidente negro de Suráfrica.
O apartheid morrera e a temida vinganza de negros contra
brancos non se produciu. Non houbo baño de sangue. Ese é o grande legado de Mandela..